Foto: Muzeji i galerije Budva

Budva predstavlja jedan od najstarijih urbanih centara na Jadranu, star preko 2.500 godina. Postoje indicije da je grad osnovan već od VI vijeka prije nove ere, s obzirom na materijalne ostatke kiklopskih zidina ulazne antičke kapije ili pilona. Na bedemima se iščitava više istorijskih slojeva: iz II vijeka n. e., VI vijeka, XIII vijeka i XV vijeka. Na bedemima su prisutni graditeljski slojevi iz vremena Rima, Vizantije i srednjeg vijeka kada je Mletačka oblikovala bedeme kakvi su u današnjoj formi. U cjelokupnom dvo i po milenijumskom periodu bedemi su više puta stradali od zemljotresa i ratova, a isto tako su i više puta obnavljani i rekonstruisani. I u antičkim vremenima pa kroz srednji vijek i sve do Prvog svjetskog rata kada se već razvila avijacija i dalekometno oružje, bedemi su bili ključni i najvažniji faktor sigurnosti. Inače, brojne gravire od srednjeg vijeka, a najviše u periodu Mletačke do XIX vijeka, ukazuju na stalnu transformaciju budvanskih zidina. Današnja forma bedema je završena 1459. godine u vrijeme mletačke uprave tj. rektora grada Nikole Mema.

Za vrijeme vladavine Austrougarske monarhije takođe su vršene prepravke na zidinama Starog grada. Poseban značaj u autrougarskom periodu imala je Citadela, kao zasebno utvrđenje unutar grada, u kojoj su se, pored bunara, stambenih i vojnih djelova, nalazili tajni prolazi i skladišta za municiju. Citadela, kao poseban objekat, bila je opremljena svim što je, u slučaju opsade grada, bilo potrebno za preživljavanje. U prošlosti se tu nalazila crkva Santa Marija in Kastelo, po čemu je cio prostor bio nazvan Kašetel Svete Marije.

Na bedemima se u svrhu odbrane grada nalaze tri kule sa puškarnicama i mašikulama – otvorima koji su služili da se kroz njih na neprijateljske osvajače sipa vrelo ulje ili voda. Bastion Gradenigo, pruža se prema sjeverozapadu i najljepši je reprezent venecijanskog načina gradnje, stila i estetike iz 1498. godine, a kule Murava i Repeno mnogo su jednostavnije, graditeljski skromnije, starije od XV vijeka ili su tokom obnove poslije zemljotresa 1667. godine obnavljane s manje pažnje o njihovom izgledu. Kula Repeno pruža se prema sjeveroistoku, a kula Murava na južnu stranu grada. Po sredini zapadnog bedema postojao je još jedan bastion koji poslije pomenutog zemljotresa nije obnovljen.