13-09-2019

Danas je petak 13.

Kažu da petak 13. nosi epitet najbaksuznijeg dana. Smatra se da petak 13. svoju reputaciju vuče već stotinama ili čak hiljadama godina.

Danas je petak 13. | Radio Televizija Budva

Onima koji su sujevjerni, ovaj dan će biti jeziv. Broj 13 inače ima lošu reputaciju, a još kada se njemu doda petak, onda se smatra najgorim danom na svijetu.

Svake godine imamo najmanje jedan petak 13. a najviše tri. Najkraći vremenski razmak između dva petka 13. iznosi mjesec dana, a najduži četrnaest mjeseci. Ako mjesec počinje u nedjelju, petak 13. je neminovan sljed kalendara.

Vjerovanje da je ovo nesrećan dan je relativno novovjekovni izum ljudske razbibrige koji datira od početka 20. vijeka. Ipak, postoje i nekoliko pretpostavke i teorija kako je došlo do toga da se petak 13. smatra najgorim danom.

Počeci vjerovanja u ovaj datum se vezuju za biografiju italijanskog kompozitora Đoakina Rosinija, koji je umro na petak 13. Podaci pokazuju da sujevjerje nije bilo popularizovano dok Den Braun u knjizi “Da Vinčijev kod” nije pisao o templarima koji su pogubljeni na petak 13. u Francuskoj.

Na petak 13. oktobra, 1307. godine, francuski kralj Filip IV naredio je hapšenje Žaka de Molaja, posljednjeg velikog majstora Vitezova templara. Uhapšeno je na hiljade francuskih templara. Većina ih je ubijena, a Molaj je spaljen na lomači 1314.. Zbog toga postoji vjerovanje da je ovaj akt porijeklo vjerovanja u nesreću koju donosi petak 13.

U hrišćanskoj tradiciji se ovaj broj vezuje za 13 gostiju na Tajnoj večeri, i to da je Isus razapet na krst u petak, a tu je i sujevjerje da je taj 13. gost na večeri izdao Isusa.

U numerologiji se broj 12 smatra kompletnim i reflektuje mjesece u godini, broj časova u satu, 12 bogova na Olimpu, 12 Isusovih apostola i 12 zodijačkih znakova, dok se 13 kao sljedeći u nizu smatra baksuznim i remeti koncepciju savršenstva broja 12.

Fobija ili strah od “crnog” petka ima svoj stručni naziv – Paraskevidekatriafobia. Naziv je izvedenica od grčkih riječi paraskevi (petak), dekatreis (trinaest) i reči fobija (strah). Od straha od petka 13, patio je i američki predsjednik Frenklin Ruzvelt, koji tog dana u mjesecu ne bi putovao, a za stolom nikad ne bi ugostio 13 gostiju.

Desetine miliona ljudi na ovaj dan u većoj ili manjoj mjeri pate od ove fobije. Gubici svjetske privrede radi izostanka sa posla ili nedonošenja poslovnih odluka ovog dana mjere se stotinama, pa čak i milijardama američkih dolara. Prema Centru za stres i fobiju u SAD, procijenjeno je da je 17 od 21 milion ljudi imaju posljedice zbog straha od baksuznog petak 13. i da oko 800 miliona dolara budu gubici ekonomije na taj dan.