Dr Jelušić, Printscreen: Youtube/RTV Budva

Poznato je da je bolest karakteristična za neke dijelove Afrike, ali rastuća epidemija u nekoliko evropskih i sjevernoameričkih zemalja izazvala je zabrinutost da bi se virus mogao proširiti širom svijeta.

Virus je prvobitno otkriven kod majmuna 1958. godine, odakle je i nastalo njegovo ime. Prvi ljudski slučaj zabilježen je u DR Kongu 1970. Majmunske boginje su član iste porodice virusa kao i male boginje i imaju simptome koji su vrlo slični, ali klinički manje ozbiljni. Dva glavna soja ovog virusa su zapadnoafrički i centralnoafrički.

"Majmunske boginje spadaju u grupu zonoza, dakle prenosioci su životinje. Spadaju u ortopoks viruse i pripadaju familiji velikih boginja. Bolest može da izazove epidemije u određenoj populaciji. Ona spada u grupe DNK virusa. Naravno, postoji bojazan poslije pandemije Covid-19, koji spada u grupu RNK virusa koji imaju nestabilan genom i oni su skloni mutacijama i brzom širenju. Ovi virusi spadaju u DNK viruse, dakle imaju mnogo stabilniji genom i teže se prenose. Oni su generalno otkriveni i više se prenose u određenoj populaciji među ljudima. To su ljudi koji su direktno u kontaktu sa životinjama ili koji se nađu u endemskim područjima u Africi, ili bliskom kontaktu koji je karakterističan za gej populaciji. Najčešće ide direktnim kontaktom preko sluznice, može kapljičnim putem, ali su to velike kapljice i one se ne prenose tako lako", kazala je doktorka Jelušić.

Prenos se takođe može dogoditi kroz bliski kontakt sa zaraženim osobama ili kontaminiranim predmetima kao što su odjeća, peškiri i posteljina. Širenje sa čovjeka na čovjeka moguće je putem velikih respiratornih kapljica koje se mogu prenijeti tokom dužeg kontakta licem u lice ili bliskog kontakta.

"Te boginje su otkrivene 1958. godine među životinjama, kod majmuna. Onda je 1970. bio prvi slučaj kod čovjeka. One se šire kapljičnim putem ili direktnim kontaktom sa tim lezijama, pošto lezije liče na velike boginje - imate osip, glavobolju, visoku temperaturu. Ne spadaju u smrtonosne, po kliničkim simptomima mogu da spadaju i u blaže oblike", istakla je Jelušić.

Ona je navela da vakcina koja se koristi protiv velikih boginja u 85% slučajeva pomaže u borbi protiv ovog virusa, te naglašava da misli kako sada ne postoji prevelika bojazan od nastanka pandemije, ali da svakako treba pratiti dalji razvoj situacije i poštovati preporuke nadležnih organa.

I dok je u Americi već pokrenuto pitanje vakcinacije, Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) svakodnevno zabilježava nove slučajeve, pa je tako i u našem okruženju, u Sloveniji, nedavno zabilježen jedan slučaj zaraze majmunskim boginjama.



M.S.