Foto: NVO Mladi Romi
U svijetu je koronavirusom zaraženo 198 000 ljudi. Crna Gora od juče broji dva registrovana slučaja. Svjesni novonastale situacije i toga da svi strahuju od zaraze novog koronavirusa, ali i svjesni da su romska naselja i veliki broj romskih porodica koji žive u njima u mnogo većem riziku od ostalih, imajući u vidu činjenicu da u mnogim naseljima je teško održavati higijenu u takvim (ne)uslovima. Romska naselja su ne tako rijetko manje uslovna za život, pa su šanse za širenje virusa mnogo veće. Dodatno, brojna istraživanja pokazuju da Romi žive kraće od drugog stanovništva, te često i oboljevaju od raznih bolesti koje su posljedice teškog života u datim uslovima.
NVO Mladi Romi, kao krovna organizacija koja se bavi pitanjem zaštite prava RE populacije u Crnoj Gori, došla je do informacija da mnogi Romi i Egipćani u našem društvu strahuju od nestašice hrane zbog nedovoljno materijalnih sredstava da kupuju zalihe. Sa druge strane, mjere zaštite su povećane. Shodno novonastaloj situaciji, iz kuće izlaze samo kada moraju, a nedostaju im u mnogome i dezinfekciona sredstva. Takođe, sredstva informisanja su im veoma ograničena, pa se mnogi od njih susrijeću sa ogromnim brojem dezinformacija i lažnih vijesti.
Imajući u vidu cjelokupnu situaciju u kojoj se nalazi RE populacija u Crnoj Gori i njhov nezavidan položaj, a shodno Ustavu Crne Gore, Zakonu o zabrani diskriminacije, Zakonu o manjinskim pravima i slobodama, Zakonu o socijalnoj i dječijoj zaštiti, Strategiji za socijalnu inkluziju Roma i Egipćana 2016-2020, Univerzalnoj deklaracji o ljudskih pravima, Konvenciji o pravima djeteta, Međunarodnom paktu o ekonomskim, socijalnim i kulturnim pravima, Evropskoj socijalna povelji Savjeta Evrope, Okvirnoj konvenciji o zaštiti nacionalnih manjina, kao i Deklaraciji partnera Zapadnog Balkana o integraciji Roma/kinja u sklopu procesa proširenja Evropske unije (Poznanska deklaracija) zahtijevamo od Nacionalnog koordinacionog tijela za zarazne bolesti, a u skladu sa privremenim mjerama zaštite građana od COVID19 koje je donijela Vlada Crne Gore, da se obezbijedi :
-besplatna voda za sva romska naselja u Crnoj Gori;
-da se računi za utrošenu električnu energiju umanje za 50%;
-da obezbijede minimum 2000 higijenskih paketa;
-da obezbijede minimum 2000 paketa osnovnih namirnica;
-da se oslobode plaćanja pretplate na internet koje im je osnovno sredstvo komunikacije;
-da se oslobode naknade za korišćenje socijalnih stanova, po Ugovoru o zakupu.
NVO Mladi Romi, koja je formirala operativno tijelo sastavljeno od 20 predstavnika RE zajednice u svim crnogorskim opštinama u kojima živi RE zajednica, nastaviće u narednom periodu da radi na identifikaciji tačnog broja ugroženih naselja i porodica. Takođe, ovaj tim će raditi i na ublažavanju posljedica od novonastale situacije s obzirom na to da značajan broj lica nije u mogućnosti da ostvaruje prihode od svog redovnog bavljenja poslom. Ovo tijelo će nastaviti i da radi u pronalažeju alternativnih načina kako bi se obezbijedila ekonomska stabilnost određenog dijela zajednice shodno novonastaloj situaciji u zemlji.
U vezi s tim, NVO Mladi Romi pokrenuće i online kampanju RESPECT koja će imati za cilj da se, u skladu sa privremenim mjerama zaštite građana od COVID19 koje je donijela Vlada Crne Gore, a koje sprovodi Nacionalno koordinaciono tijelo za zarazne bolesti, RE zajednica na što efikasniji način informiše i zaštiti od infekcije koronavirusom. Ključne poruke kampanje su: solidarnost, sinergija, pružanje podrške, efikasnost, edukacija, kolektivno djelovanje, tolerancija.
NVO Mladi Romi, će uputiti detaljnije obrazloženje svim nadležnim institucijama kako bi ih upoznali sa samim zahtjevima. Pozivamo i druge organizacije koje imaju i rade sa RE zajednicom u Crnoj Gori da se pridruže našim zajedničim naporima.
NVO Mladi Romi
Dr Nedžmija Beriša
NVO Centar za romske inicijative, Nikšić
Njemačka organizacija Help
NVO Akcija za ljudska prava
NVO Centar za unapređenje i podršku RE zajednici, Berane
Pedagoški centar Crne Gore
NVO Romski pokret, Bijelo Polje
NVO Reakcija, Budva
NVO Centar za razvoj nevladinih organizacija (CRNVO)
NVO Defendologija, Nikšić
Baškim Ramoci, upravnik zgrade stanova u naselju Konik
NVO Juventas
NVO Klub Kulture, Bijelo Polje
NVO Udruženje Egipćana, Tivat
NVO Centar za ženska prava
NVO Romano drom, Ulcinj
NVO Centar za afirmaciju RE populacije, Nikšić
NVO Romi sa sjevera, Bijelo Polje
Vasfija Tuša, aktivistkinja iz Bara
Vilson Nerda, aktivista iz Bara
Mustafa Sadrijaj, predstavnik RE zajednice u Kotoru
NVO Centar za istraživačko novinarstvo