UCG: Rad u Institutu je složen, podrazumijeva stalno usavršavanje, multidisciplinarni pristup i timski rad. Čini se da vaši rezultati potvrđuju ovu konstataciju?

ĐUROVIĆ: Rad u Institutu za biologiju mora podrazumijeva permanentno obrazovanje i stalno usavršavanje u svim oblastima istraživanja. Kompleksnost samog rada ogleda se u uskoj specijalizaciji naučne oblasti, a ona svakako prati i razvoj dodatnih vještina koje su neophodan preduslov za realizaciju složenih naučnih zadataka. Da bi obavili složene zadatke i odgovorili na mnoge istraživačke zadatke, pojedini naučnici su i profesionalni ronioci, dok pojedini moraju često boraviti na ribarskim plovilima i/ili posjedovati dozvolu za upravljanje motornim čamcima. Multidiciplinarni pristup u svim naučnim projektima Instituta podrazumijeva međusobnu povezanost i dobru koordinaciju svih zaposlenih. Izuzetan entuzijajazam i timski rad su neophodan preduslov za uspješnu realizaciju svih projekata. Smatram da je to najveća osobina koja danas krasi kolektiv Instituta za biologiju mora, a koja čini da smo uspješni kako na nacionalnom, tako i na međunarodnom planu.

UCG: Institut za biologiju mora nalazi se u Kotoru, u mjestu Dobrota, na jednom od najljepših lokacija na Crnogorskom primorju, ali i u zdanju nekadašnje palate Radončić, koja je kulturno-istorijsko dobro. Kako je raditi u takvom prostoru?

ĐUROVIĆ: Institut je od 1961. godine u tom objektu, gdje ostvaruje misiju zaštite i proučavanja Bokokotorskog zaliva i Jadranskog mora. Djelovanje i rad naučno-istraživačke ustanove u objektu koji je kulturno-istorijsko dobro predstavlja poseban izazov za smještanje i rad najsavrmenije istraživačke opreme, koji se ogleda u pažljivom planiranju prostora uz puno poštovanje konzervatorskih pravila kako bi cio objekat zadržao originalan izgled. U tom smislu, unazad deset godina Institut je pristupio ozbiljnoj rekonstrukciji velikog dijela svojih prostorija. Uz pomoće Evropskih fondova i Svjetske banke, renoviran je krov, drugi i prvi sprat, opremljena je mikrobiološka laboratorija po najsavremnijim standardima, zatim je napravljena osnova za buduću hemijsku laboratoriju koja je opremljena kroz projekat Centar izvrsnosti BIO-ICT. Ono što je i možda najznačajnije jeste da je kroz ovu pomoć nabavljen moderan istraživački brod koji je osnovno sredstvo svakog Instituta koji se bavi proučavanjem morskog ekosistema. Trenutna opremljenost i prostor u potpunosti podržavaju naučnoistraživački rad svih zaposlenih na Institutu, a naročito doktoranata.

UCG: Opšte je poznato da je posvećen i inovativan pristup u radu zaposlenih u Institutu prepoznat i van granica Crne Gore...

ĐUROVIĆ: Institut za biologiju mora je već 56 godina prepoznat kao respektabilna međunarodna naučna ustanova. U ranijim godinama svog djelovanja bio je jedan od vodećih centara za proučavanje mora u svijetu. Danas možemo reći da smo nezaobilazan partner u svim važnijim regionalnim i evropskim projektima koji se bave istraživanjem i zaštitom Jadranskog mora i Mediterana uopšte, što potvrđujemo našim uspješnim učešćem u velikom broju projekata iz različitih poziva: FP7, IPA Jadranski program, IPA prekogranične saradnje, H2020, Centra izvrsnosti – BIO ICT i drugi. Institut aktivno učestvuje u dvije najveće ribarstvene ekspedicije na Mediteranu MEDITS (Istraživanje i procjena biomase demerzalnih resursa) i MEDIAS (Istraživanje i procjena biomase resursa male plave ribe) kroz podršku reginalnog projekta ADRIAMED, koji finansira UN FAO iz Rima.

UCG: Ako biste morali da izdvojite neki od projekata Instituta koji bi to bio?

ĐUROVIĆ: Izdvojio bih pomenuti projekat FAO ADRIAMED. Projekat, čiji je pun naziv „Naučna saradnja kao podrška odgovornom ribarstvu na Jadranskom moru“, finansira se kroz program Svjetske organizacije za hranu i poljoprivredu Ujedinjenih nacija. Institut za biologiju mora je njegov aktivan učesnik od 2002. godine. Institut se priključio ovom projektu u godinama kada je još bilo teško se probiti na međunarodnom planu. Kroz njega smo imali najveću podršku u realizaciji i uspostavljanju naučnih istraživanja u oblasti ribarstva na Crnogorskom primorju. Podrška se ogledala i u učešću na mnogim radionicama i seminarima iz oblasti ribarstva i marikulture, tako da danas iz ovih oblasti istraživanja imamo dvije veoma kompetentne i regionalno cijenjene laboratorije za ribarstvo i marikulturu.

UCG: Vrijedi pomenuti da su zaposleni u tim laboratorijama članovi svih relevantnih međunarodnih naučnih tijela koje se bave problematikom ribarstva na Mediteranu.

ĐUROVIĆ: Tako je. Tu prije svega mislim na Generalnu komosiju za ribarstvo na Mediteranu (GFCM), koja je krovna organizacija koja reguliše i daje preporuke za sve buduće aktivnosti vezano za ribarstvo i marikulturu na Mediteranu. Osim toga, Institut je prepoznat kao zvanična Institucija koja daje procjenu biomase male plave ribe na Jadranu metodom DEPM, najvažnijeg ekonomskog resursa na Jadranu. Sve ovo ne bi bilo moguće bez velike podrške nadležnog Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja, koje je Institut podržavalo u svim ovim aktivnostima i prepoznaje ga kroz Zakon o ribarstvu i marikuturi kao nadležnu ustanovu za monitoring ribolovnog mora Crne Gore i davanja smjernica za održivo ribarstvo i marikulturu.

UCG: Institutu je nedavno odobren grant Ministarstva vanjskih poslova Kraljevine Norveške za osnivanje „Morskog centra za očuvanje biodiverziteta – BOKAAQUARIUM“. Zašto će Centar biti značajan za nas i region?

ĐUROVIĆ: Uspostavljanje prvog Centra za očuvanje bioiverziteta mora u okviru koga će se osnovati i prvi javni akvarijum u Crnoj Gori imaće višestruki značaj za dalji razvoj Instituta i Univerziteta Crne Gore. Osnova misija Centra biće prije svega edukacija naših najmlađih sugrađana o bogatstvu i značaju Jadranskog mora i potrebi njegovog očuvanja, zatim ćemo kroz njega osnovati Centar za spašavanje ugroženih morskih organizama, a istovremeno ćemo djelovati u pravcu daljeg naučnog razvoja kroz niz eksperimentalnih istraživanja. Uspostavljanje Centra podrazumijevaće rekonstrukcija većeg dijela Instituta, novu organizacionu strukturu rada i otvaranje dijela Instituta široj javnosti tokom cijele godine. Sa novim naučnim i edukativnim sadržajima Institut za biologiju mora nastavlja svoju misiju očuvanja i zaštite našeg, Jadranskog, morskog ekosistema kao jednog od najvažnijih resursa kojeg Crne Gora ima.