Prema predanju, manastir je podignut 1116. godine na ostacima antičke građevine ili groblja, a u pisanim dokumentima prvi put se pominje u povelji kralja Milutina 1305. godine, kojom se potvrđuje da ga je kraljica Jelena, njegova majka, darivala manastiru Bogorodice Ratačke.



Manastir je dugo bio metoh manastira Dečani. Kompleks manastira sastoji se iz tri crkve i konaka, okružen zidom. Glavna manastirska crkve posvećena je Svetom Nikoli, druga je crkva posevećena Svetom Savi, a ispred crkve posvećene Uspenju Bogorodice je seosko groblje. Manastir je u istoriji više puta rušen, paljen i obnavljan, a poslednji put obnovljen je poslije zemljotresa 1979. godine.



Manastirske crkve imaju vrijedne ikonostase rađene krajem 18. i sredinom 19. vijeka, a u crkvi Svetog Nikole je i rijetka ikona Svetog Hristofora na kojoj je svetitelj predstavljen sa životinjskom, odnosno psećo-magarećom glavom.

Jedinstvena ikona okružena je sa dvanaest kvadratnih polja u kojima su predstavljeni apostoli. U donjem delu ikone predstavljeni su likovi šest stojećih figura svetitelja. U istom ikonostasnom redu do ove ikone nalazi se ikona sa likom Svetog Nikole. Iznad prestonih ikona drugu zonu ikonostasa čini friz apostola sa Deizinom kompozicijom u sredini. U sakralnom slikarstvu ovakve kinokefalne predstave prava su rijetkost. Na Zapadu ih nema.

U manastiru Gradište napisan je prvi Srpski bukvar koji je 1597. godine štampan u Veneciji. Taj bukvar su napisali monasi Stefan od Paštrovića i Inok Sava, dečanski monah, takođe Paštrović.