28-08-2022

Osoben i stilistički istančan rukopis Vladimira Pištala predstavljen na Književnom festivalu „Ćirilicom“

Šesto izdanje Književnog festivala „Ćirilicom“ nastavljeno je sinoć na Trgu pjesnika u budvanskom Starom gradu gostovanjem srpskog pisca Vladimira Pištala. O autorovom stvaralaštu govorio je pjesnik, esejista, književni kritičar i putopisac Nenad Šaponja, a razgovor je moderirala Stanka Rađenović iz Narodne biblioteke Budve.

Osoben i stilistički istančan rukopis Vladimira Pištala predstavljen na Književnom festivalu „Ćirilicom“ | Radio Televizija Budva

U svom obraćanju Šaponja je istakao da je Pištalo danas naš najprevođeniji pisac, te da je njegova knjiga „Tesla, portret među maskama“, prema posljednjim, neažuriranim podacima,
prevedena na 20 jezika. On je obrazložio i šta ovo djelo čini drugačijim od ostalih koja su se bavila životom znamenitog pronalazača.

„Krajem prošlog mjeseca je knjiga izašla u Pekingu na kineskom jeziku u početnom tiražu od 40.000 primjeraka. Izašla je prije toga i u Italiji, u toku ove godine. Knjiga je u Turskoj izašla
prije četiri godine, nemam tačne podatke, ali za prve dvije prodato je više od 100.000 primjeraka.

U Srbiji je prodato za 13 godina 35.000 primjeraka. Ovo su samo neke spoljašnje naznake, zato što u vrijeme nečitanja, u doba mobilnih telefona i socijalnih mreža, postojanje knjige se dovodi
u pitanje, a to nije slučaj sa ovom knjigom. Ona se razlikuje od svih drugih, jer je probila prostor, prošla kroz vrijeme i živi na različitim jezicima, što jeste poseban fenomen. To jeste Teslin život, jeste biografija, ali je metafizička biografija. Kod nas biografija nije popularni žanr, kao na zapadu. Ovo je književnost, jedna suštinska priča, koja od početka do kraja prati taj život, postojanje Teslinog starijeg brata Daneta koji je tragično nastradao, prati naše vrijeme i promjenu koja se dešavala u najuzbudljivijem vremenu. Vladimir Pištalo, i prije nego što je napisao knjigu o Tesli, stekao je zavidno ime u našoj književnoj stvarnosti kao pisac koji je uspio da izgradi svojevrsno slikovno pismo. To je poezija, vatromet metafora, nešto što nije pravolinijsko.

Nešto što vas vodi u svim pravcima i kada čitate, taj vatromet doživljavate iznutra. U nizu njegovih knjiga, pokazao je da ima moćan, osoben i stilistički istančan rukopis koji je
skoro drugačiji od svega što danas kod nas čitamo pod odeljkom proze“, naveo je Šaponja. Osvrnuo se i na autorov roman „Milenijum u Beogradu“ i veliki uspjeh koji je knjiga imala u
Francuskoj.

„Za Vladimira je karakteristično da veoma dugo piše knjige, ali kad izađu imamo po 20, 30, 40 večeri. Knjige vrlo brzo imaju nekoliko izdanja i mijenjaju predrasude o žanru. Ova knjiga kod
nas je imala šest izdanja, a u Narodnoj knjizi je izašla 2000. godine, imala je dva izdanja, jedno od 20.000 primjeraka. To je knjiga koja se i danas čita, i mislim da će ove jeseni ili zime igrati u „Ateljeu“ predstava po ovoj knjizi, koja je takođe prevedena na desetak jezika, uključujući recimo i arapski. U Francuskoj je bila 2009. u najuzem izboru za nagradu „Femina“, koja se dodjeljuje za najbolju stranu knjigu. Tamo izađe oko 700 naslova godišnje, tako da u ogromnoj konkurenciji bila je među pet. Nije dobila nagradu, ali u svim francuskim relevantnim kulturnim dodacima prikazi „Milenijuma u Beogradu“ su bili najpohvalniji mogući. Ima još jedna pohvala.

Kada je u Beogradu u Francuskom kulturnom centru bila direktorka Paskal Delpeš, poželjela je da „Molijerove dane“ otvori upravo sa ovom knjigom. U razgovoru nakon toga rekla nam je da
sve francuske diplomate koje dolaze na Balkan dobijaju obavezu da je pročitaju, kao što čitaju i „Travničku hroniku“, zato što se iz velike književnosti stvari vide dublje i bolje, i vidi se kako
stvari funkcionišu“, dodao je Šaponja, koji je kao relevantne izdvojio roman „Sunce ovog dana: pismo Andriću“ i knjigu eseja „Knjiga značenja Džokera“.

Govoreći o svom stvaralaštvu, književnik Vladimir Pištalo predočio je da je pažnja ključ čuda koje se dešava u literaturi. Kako je pojasnio, stvaranje ima dvije komponente: percepciju da
vidite i čujete ono što je oko vas i moć izražavanja toga riječima.

„Ideja sa pažnjom je da je pažnja ravna molitvi kada je nepomućena. Jednostavno, to gledanje stvari da bi ti stvari onda odgovorile. Jer, oči nisu samo prijemnik, već i projektor. I ako vi sa posvećenošću gledate, onda stvari počinju da svijetle i počinju da budu zanimljive. Jadan je onaj čovjek koji se smatra najpametnijim i najzanimljivijim od svih ljudi koje sreće. To je usamljena i banalna situacija, a ljudi koji misle da su stvari banalne sami su banalni. Najsrećniji je čovjek koji stalno sreće neke zanimljive ljude, i onda se stvarno osjeti da je život vrijedan življenja. A kako bi uopšte znao da su ti ljudi zanimljivi, ako ne obratiš pažnju, i onda se desi čudo života“,
naveo je Pištalo.

Biografija Vladimira Pištala Vladimir Pištalo rođen je 1960. godine u Sarajevu. Diplomirao je na Pravnom fakultetu
Univerziteta u Sarajevu, stekao je zvanje mastera na Univerzitetu u Nju Hempširu, Odsjek za američku istoriju, gdje je i doktorirao.

Predavao je na Koledžu Beker, Lester i Vuster, Masačusets, na Univerzitetu u Beogradu i na Univerzitetu u Nju Hempširu.
Dobitnik je brojnih nagrada među kojima su "Meša Selimović" za zbirku eseja Značenje džokera (2020), "Grigorije Božović" za roman Sunce ovog dana (2019), "Kočićevo pero" za roman Venecija, nagrade za najprodavanije knjige u Srbiji za romane Venecija (2011) i Tesla, portret među maskama (2009).

Dobio je i Nagradu bibilioteke Srbije za najčitaniju knjigu u bibliotekama Srbije (2009), Ninovu književnu nagradu za roman Tesla, portret među maskama (2008), nagradu „Miloš Đurić“ za
prevod poezije Čarlsa Simića i mnoge druge. Knjiga Tesla, portret među maskama je prevedena na 16 jezika, a dobila je i nagradu NBS za najčitaniju knjigu. Djela Vladimira Pištala prevedena
su na više jezika i dio su školskog programa za osnovne škole i gimnazije.

Prvo djelo „Slikovnica“ objavio je 1981. godine. Slijede knjige: „N oći“ (1986), „Manifesti“ (1986), „Korto Malteze“ (1987), „Kraj veka“ (1990), „Vitraž u sećanju“ (1994), „Priče iz celog
sveta“ (1997), „Aleksandrida“ (1999), „Milenijum u Beogradu“ (2000), Tesla, portret među maskama (2008), Venecija (2011), Sunce ovog dana (2017), Značenje džokera (2020).

Iza sebe ima bogato radno iskustvo: od 2019. godine predsjednik je Kulturnog foruma Evropskog pokreta u Srbiji, a od 2017. urednik je Projekta književnih prikaza, Srpske studije,
dok je od 2010. koordinator grupe za program "Dijalog civilizacija: društveni konflikt na Balkanu" Univerziteta Nortistern.

Bio je rukovodilac projekta "Održivost i kultura" na Institutu za održivost Univerziteta u Nju Hempširu, urednik časopisa Književna reč i Delo, pisao je scenarija za TV Beograd i bio je viši urednik u nedjeljniku Železničke novine.
Februara 2021. godine postavljen je za v. d. upravnika Narodne biblioteke Srbije (NBS) i dobio je nagradu Fonda „Todor Manojlović“ za moderan umjetnički senzibilitet.

Festival “Ćirilicom”, koji organizuju Narodna biblioteka Budve i Udruženje izdavača i knjižara Crne Gore, nastavlja se večeras od 21 sat, programom „Budvanska kulturna baština: O tvrđavama, stazama i kultu Svete Marije u Budvi“. Učestvuju:  arheolog mr Mladen Zagarčanin, istoričarka umjetnosti mr Lucija Đurašković i arhitektica Jelena Lazić.