Foto: JU Muzeji i galerije Budve

U ime JU Muzeji i galerije Budve prisutnima se obratila Milica Radonjić.

Izložbu je zvanično otvorio Balša Gobović, fotograf i profesor na Fakultetu vizuelnih umjetnosti u Podgorici, Univerzitet Mediteran.

U nastavku je tekst kojim je prof. Balša Gobović otvorio izložbu:

Fotografija je skup izjava o kojima se moze pregovarati.

Ova tvrdnja ide iza utvrdjenog vjerovanja da fotografija prenosi realnost. Što više vremena prolazi u post Covid i kriznom vremenu u Evropi i svijetu, to stav Suzan Sontag da je fotografija tajna o tajni, kombinovana sa Bartovom “Smrti Autora” i pojavnom vještačke inteligencije, sve više dobija na značaju. Fotografija se svrstava u medijum percepcije autora, i samim tim kao fakt udaljava od samog gledaoca, kao mediji koji će prenijeti neku istinu, koliko god ona bila zabilježeni odraz svijetla koji na prvi pogled svi vidimo isto. Taj odraz u nama stvara percepciju realnosti koju intrepretiramo različito, svako iz svog ugla, iskustva ili leksikona.

Fotografija, mediji koji je slavljen zbog svoje mogućnosti da zabilježi trenutak, čemu i duguje svoj razvoj i procvat, otkriva svoja ograničenja kada se posmatra kroz prizmu adekvatnog opisa. Kroz izložbu gostiju Spomen doma Crvena Komuna, ulazimo u istraživanje ove teme i njenog uticaja na naše razumijevanje likovne umjetnosti.



Autori svojim radovima i pogledima ispituju ovo tradicionalno uvjerenje i umjesto toga nas podstiču da prepoznamo i prihvatimo višeznačnost fotografije što znači da fotografija postaje fragment priče, otvoren za višestruke interpretacije. Subjektivna objektivnost fotografije! Ova subjektivnost transformiše fotografiju kao dokument iz fiksnog opisa u dinamični dijalog izmedju slike i osobe koja je gleda.

Ovaj kontekst u kojem se fotografija našla, dodatno komplikuje i tekst koji autori prpisuju svom radu, koji ima za cilj da usmjeri gledaoca, ili čak da ga poremeti u svojim stavovima. U svakom slučaju, autori ga koriste da bi dodali nove dimenzije svome radu, što opet potvrdjuje značaj i namjenu fotografske slike.

Ono što nalazimo, u ovom istrazivanju na zidovima, je da neadekvatnost fotografije kao opisa nije ograničenje, već poziv. Poziva nas, kao posmatrače, da aktivno učestvujemo u procesu interpretacije. Podstiče dijalog, kako sa slikom, tako i sa ostalim posmatračima i autorima. Ova angažovanost produbljuje našu povezanost sa umetnošću i obogaćuje naše razumjevanje.

Tema fotografije kao neadekvatanog opisa takodje ima savremenu relevantnost. U današnjem digitalnom dobu, autentičnost slika sve više se dovodi u pitanje. Tehnologije poput dubfakea ili midjourney dovode u pitanje naše poverenje u fotografsku reprezentaciju, dodatno ističući da fotografije nisu sveobuhvatan opis, već dijelovi veće slagalice.

Petrovac, Septembar 2023
doc mr Balša Gobović, MFA

Izložba se može pogledati do 9. oktobra.