Foto: ilustracija/ pixabay

Analizu, koja je predstavljena u Podgorici, pripremili su Vrhovni sud Crne Gore i Kancelarija zastupnika Crne Gore pred Evropskim sudom za ljudska prava u saradnji sa AIRE centrom i uz podršku Britanske ambasade u Podgorici.

Kako je saopšteno iz AIRE centra za Zapadni Balkan, riječ je o pregledu koji donosi uvid u odluke te institucije po predstavkama vezanim za Crnu Goru, po pitanju pristupa pravima propisanim Evropskom konvencijom o zaštiti ljudskih prava.

“Analiza je ujedno i četvrti dokument ovog tipa, koje zajedno daju sveobuhvatan prikaz svih presuda vezanih za Crnu Goru od 2009. do kraja prošle godine, kao i glavnih poruka koje je taj Sud kroz svoje presude, poslao crnogorskim kolegama za buduće postupanje”, kaže se u saopštenju.

Vršiteljka dužnosti predsjednika Vrhovnog suda Vesna Vučković navela je da je ESLJP pokazuje da Crna Gora spada među države koje u velikoj mjeri izvršavaju i poštuju presude Evropskog suda.

“To je snažan pokazatelj odnosa države prema međunarodnim obavezama, ali i zavjet nas sudija, da ćemo i u budućnosti nastaviti da posvećeno izvršavamo presude tog suda”, rekla je Vučković.

Ona je kazala da Crna Gora presude ESLJP doživljava kao značajan doprinos unaprijeđenju crnogorskog pravnog sistema, u nastojanju da radi na osnaživanju nacionalnih institucija kako bi efikasnije štitile ljudska prava i slobode.

“Ali i da u slučaju utvrđene povrede, u budućim postupcima, iskoristi međunarodne standarde, koji bi potom bili integrisani u njen pravosudni sistem“, dodala je Vučković.

Iz AIRE centra su kazali da je, prošle godine, ukupno 381 predstavka u odnosu na Crnu Goru dodijeljena nekoj od sudskih formacija Evropskog suda, naglašavajući da je 89 odsto predstavki dodijeljeno sudiji pojedincu ili Odboru od troje sudija.

“Oni odlučuju o preliminarnoj prihvatljivosti predstavke i u većini slučajeva odbacuju ih zbog neispunjenja uslova prihvatljivosti”, kazali su iz AIRE centra.

Navodi se da je osam odsto ukupnog broja predstavki prošlo inicijalnu fazu ispitivanja i dodijeljeno Vijeću od sedam sudija ili Odboru od troje sudija koji ispituju osnovanost predstavke.

”Tokom referentnog perioda, ESLJP je utvrdio kršenje člana tri Konvencije u predmetu Baranin i Vukčević, koji se odnosi na zabranu mučenja u procesnom aspektu i člana pet u predmetu Asanović koji tretira pravo na slobodu i sigurnost”, kazali su iz AIRE centra.

Oni su kazali da je utvrđeno i kršenje člana šest u predmetu Siništaj, koji tretira pravo na pravično suđenje i člana osam u predmetu Špadijer, koji se odnosi na pravo na poštovanje privatnog i porodičnog života.

U predmetu Ražnatović, sud je utvrdio da nije bilo kršenja člana dva Konvencije, odnosno prava na život.

Direktorica AIRE centra za Zapadni Balkan Biljana Brejtvejt je rekla da je posrijedi prva analiza u kojoj se većina povreda ne odnosi na dužinu trajanja postupka pred redovnim sudovima, a o nekim pitanjima je Evropski sud prvi put odlučivao u odnosu na Crnu Goru.

“Tako je u predmetu Siništaj, po prvi put utvrđena povreda prava na suđenje pred Ustavnim sudom Crne Gore, a presudom Špadijer, Evropski sud je postavio osnovne standarde za odlučivanje u predmetima koji se odnose na zlostavljanje na radu”, napomenula je Brejtvejt.

Kako je saopšteno, od ukupno 195 riješenih predstavki u odnosu na Crnu Goru u prošloj godini, 189 predstavki je proglašeno neprihvatljivim ili je izbrisano sa liste predmeta, dok je preostalih šest predstavki Evropski sud riješio putem presude.

Šefica političkog tima Britanske ambasade u Podgorici, Rachel de Souza, rekla je da je poštovanje ljudskih prava osnov demokratije, bez kojeg ne može biti vladavine prava.

“Usklađivanje domaće prakse sa standardima Evropskog suda za ljudska prava pozitivno će uticati na povjerenje građana u pravosudni sistem, kako sudske odluke budu bile sve konzistentnije”, navela je de Souza.

Ona je kazala da Ujedinjeno Kraljevstvo ostaje posvećeno reformi u oblasti vladavine prava u Crnoj Gori i kontinuirano sarađuje sa AIRE centrom kako bi ojačali kapacitete sudstva da tu reformu sprovedu.

Kako je saopšteno, analizu su uredili sudija Vrhovnog suda Miraš Radović i zastupnica Crne Gore pred Evropskim sudom za ljudska prava Valentina Pavličić, uz podršku sudije Boška Bašovića, sutkinje Tijane Badnjar, kao i savjetnica pri Kancelariji zastupnika Crne Gored pred ESLJP Jelene Rašović i Simone Jovanović.

Državni sekretar Ministarstva pravde Bojan Božović naveo je da uvijek postoje novi izazovi i potreba za dodatnim usavršavanjima i otvaranjem tema koje neprestano izviru iz prakse i teorije.

“Vjerujem da će nas ovaj skup, kao malo koji drugi, vratiti na ono iskonsko, u pravnom smislu riječi, što za sve nas ljudska prava znače”, naveo je Božović.

On je poručio da se suština ljudskih prava ogleda u tome da ljude učine pravno moćnim, kako međusobno, tako i u odnosu na sve druge entitete.

Kako je dodao, ona su tu da pravno štite i ograniče moć države i svih moćnika odnosno subjekata u pravnom poretku.

“Pored brojnih obilježja koje ljudska prava imaju u svakom smislu, ovaj događaj će nas podsjetiti koliko su ona i sastavni dio svakog pravnog poretka“, zaključio je Božović.