Kako je novinar WSJ-a objasnio, Porto Montenegro je simbol novog lica Crne Gore, inače najmanje balkanske države koja je nekad bila dio Jugoslavije. Deset godina od obnavljanja nezavisnosti, Crna Gora privlači međunarodne investitore zahvaljujući kombinaciji luksuznih objekata koji su sagrađeni u istorijskim primorskim gradovima.

Bokokotorski zaliv, dug oko 120 km, predstavlja Zlatni trougao za kupce, smatra Dolores Ilić iz Dream Estates Montenegro koji je dio globalnog brenda Savilis.

Južnoafrički Kerzner International Holdings je počeo gradnju u Kumboru, dok je poluostvrvo Luštica dio tri najvažnija projekta. Qatari Diar gradi rizort sa 140 smještajnih jedinica; NorthStar, podržan evropskim i srednjeistočnim kapitalom, gradi rizort Montrose na pola miliona metara kvadratnih, dok će prvi stanari naseliti poluostrvo kad se završi Luštica Bay kog gradi egipatska kompanija Orascom Development Holding. Vrijednost te investicije je milijardu i 200 miliona dolara.

U međuvremenu, kako se navodi u tekstu, Investment Corporation of Dubai, koji je glavni državni investitor te zemlje, otkupio je Porto Montenegro za cijenu koja nije javna.

Porto Montenegro je kreacija Pitera Manka, osnivača rudarske kompanije Barrick Gold. Još 2007. godine, Mank i grupa investitora platili su 26 miliona dolara za lokaciju uz more blizu tivatskog aerodroma. Zahvaljujući učešću konzorcijuma ruskog oligarha Olega Deripaske i porodice Rotšild kao i predsjednika LVMH grupe, Bernarda Arnaulta, ovo mjesto je pretvoreno u luksuzno naselje u kom se nalaze brendirani butici, restorani i međunarodna škola.

Za sad je sagrađeno i prodato 220 stanova dok se 64 grade. Cijena jednosobnog stana u Regent Pool Club Residences iznosi oko 490 hiljada dolara, dok npr. trosoban stan košta četiri miliona i dvjesto hiljada dolara. Investitor kaže da su svi vlasnici stranci, prvenstveno ljudi sa nekadašnjih sovjetskih prostora, zatim iz zemalja regiona kao i Britanci.

Ipak, ove investicije predstavljaju drugi talas interesovanja za Crnu Goru. Investitori su preplavili Crnu Goru 2005. i 2006. godine otkad su cijene na obali postepeno rasle do 2008. godine. Kada je svijet pogodila finansijska kriza, cijene su splasle a počinju da se stabilizuju s povratkom ulagača.

Kako se ugled Crne Gore poboljšava, tako ona postaje dostupnija. U martu, avionska kompanija EasyJet počela je da leti iz Mančestera za Tivat. Vlada Crne Gore najavila je direktne letove za Tel Aviv i Amsterdam. U toku su pregovori sa Fly Dubai o letovima iz Ujedinjenih Arapskih Emirata.

Osim Porto Montenegra, najpopularnije lokacije za kupce su u Kotoru, gdje metar kvadratni košta preko dvije hiljade dolara, kaže Peter Flynn i agencije ntRealty. Kupce privlači istorijsko zaleđe ovoga grada i njegove prirodne ljepote, ali ima i mana: grad može da bude prenatrpan uveče, a većina kuća i stanova se nalaze iznad kafića, prodavnica i restorana.

Mirnija alternativa je Perast, jedno od manjih mjesta duž obale. Perast se nalazi 11km od Kotora, čije je ribarsko naselje smješteno uz istorijske kuće od kojih većina ima privatne kapele. Najpoželjnije vile, sagrađene u venecijanskom stilu, izgradili su bogati kapetani u 17. vijeku. Direktor prodaje u agenciji Dream Estates Montenegro, Aleksandar Kovačević trenutno prodaje petosobnu kapetanovu vilu sa četiri kupatila za dva miliona i osamsto hiljada dolara.

Uz obalu se nalazi i jedinstveni Sveti Stefan. Na ostrvu se nalazi drevna tvrđava koja je sa obalom povezana putićem, i predstavlja najpoznatiji crnogorski pejzaž.

Aman Resorts je 2009. godine na Svetom Stefanu otvorio rizort sa pet zvjezdica i preuzeo je nekoliko, do tada javnih plaža. To nije bila popularna odluka među mještanima, navodi autor, ali je Sveti Stefan učinila popularnim mjestom gdje se metar kvadratni prodaje za oko sedam hiljada dolara.

Budva, koja se nalazi nadomak Svetog Stefana je profitirala ali i platila cijenu razvoja. Stari grad oduševljava, ali je ostali dio grada preplavljen projektima u razvoju, kaže vlasnik Mont-Real estate agents, Dragan Marković. Rezultat je prostor na kom se ubrzano gradi, a putna mreža je preslaba.

“Platili smo visoku cijenu popularnosti”, kaže Marković.

Direktor agencije Mont Real, Želimir Ivanović zaključio je za kraj članka da investitori sada kupuju vile u planinama, gdje mogu da uživaju u miru i predivnom pogledu, a da i dalje, poslije kraće vožnje, mogu da budu u centru zbivanja.