Iz Ministarstva održivog razvoja i turizma, podsjetili su da je u decembru prošle godine na Generalnoj skupštini Ujedinjenih nacija, 7. septembar proglašen za Međunarodni dan čistog vazduha.

"Crna Gora se uključuje u obilježavanje ovog ekološkog praznika u procesu ažuriranja Strategije upravljanja kvalitetom vazduha, kroz promociju i prezentaciju istorijskih i aktuelnih podataka o praćenju kvaliteta vazduha u Crnoj Gori", kazali su iz Ministarstva.

Oni su rekli da prema navodima Završnog elaborata projekta o zagađenosti vazduha u Crnoj Gori od 1979-1983. „stanje kvaliteta vazduha u Crnoj Gori ranije nije bilo poznato, jer do 1974., odnosno do 1976. godine nijesu vršena istraživanja zagađenosti vazduha.

Iz Ministarstva su kazali da povremena kratkotrajna ispitivanja nijesu mogla dati uvid u zbivanja ove vrste.

Oni su istakli da se tokom posljednje decenije, preciznije od 2009. godine, kvalitet vazduha u Crnoj Gori prati u skladu sa najsavremenijim evropskim standardima, upotrebom automatizovane, precizne i osjetljive opreme.

Iz Ministarstva su kazali da je oočetkom 2009. godine u Crnoj Gori radila samo jedna automatska stanica za praćenje kvaliteta vazduha, a da su već u maju iste godine instalirane još tri.

"Mreža je ponovo proširena 2012. godine, sa još tri stanice, a aktuelna konfiguracija mreže za praćenje kvaliteta vazduha, sa 10 automatskih stanica uslijedila je tokom 2019. godine, sa tri potpuno nove stanice i novom opremom za postojećih sedam i analitičkom opremom", rekli su iz Ministarstva.

Kako su dodali u proširenje i obnovu sistema za praćenje kvaliteta vazduha uloženo je 1,1 milion eura iz IPA fondova.

Iz Ministarstva su rekli da se u skladu sa evropskim i domaćim zakonodavstvom, kvalitet vazduha prati i ocjenjuje u Sjevernoj, Centralnoj i Južnoj zoni.

"Podaci o praćenju kvaliteta vazduha u Crnoj Gori od 2009-2018. godine pokazuju da su granične vrijednosti za pojedine zagađujuće materije prekoračene u Sjevernoj i Centralnoj zoni kvaliteta vazduha, dok je u Južnoj, primorskoj zoni gdje živi oko 25 odsto stanovništva vazduh dobrog kvaliteta", kazali su iz Ministarstva.

Oni su naveli da je za potrebe ažuriranja Strategije upravljanja kvalitetom vazduha izrađena je Analiza desetogodišnjih trendova koncentracija zagađujućih materija u poređenju sa podacima iz ažuriranog inventara zagađujućih materija u vazduh.

"Od 12 zagađujućih materija koje se kontinuirano prate od 2009. godine, bilježene su povremene povećane koncentracije sumpor-dioksida u Pljevljima, povećane koncentracije suspendovanih čestica PM10 i PM2.5 u Sjevernoj i Centralnoj zoni kvaliteta vazduha tokom sezone grijanja, kao i povećan sadržaj benzo(a)pirena u ovim česticama", objasnili su iz Ministarstva.

Kako su kazali koncentracije ostalih osam parametara koji se prate bile se u granicama godišnjih srednjih vrijednosti tokom čitavog perioda kontinuiranog mjerenja.

Iz Ministarstva navode da se povećane koncentracije suspendovanih čestica u vazduhu registruju uglavnom tokom zimskih mjeseci pod nepovoljnim meteorološkim uslovima u Sjevernoj i Centralnoj zoni kvaliteta vazduha.

Navodi se da su od 2009-2018. godine emisije suspendovanih čestica smanjene su za 9.5 odsto (PM2.5) odnosno 8.3 odsto (PM10).

Iz Ministarstva su rekli da je prema podacima iz inventara emisija zagađujućih materija u vazduh za 2018. godinu ključni izvor emisija suspendovanih čestica PM10 i PM2.5 sektor grijanja domaćinstava koji emisijama PM10 doprinosi 84.9 odsto, a emisijama PM2.5 85.3 odsto.

"Smanjenje emisija u posmatranom periodu pozitivno se odrazilo na koncentracije ovih zagađujućih materija u prizemnom sloju atmosfere tako da su koncentracije suspendovanih čestica PM10 u vazduhu koji udišemo, u odnosu na 2009. godinu, smanjene u Pljevljima za 28.23 odsto, u Nikšiću 42.37 odsto, a u Baru 30 odsto", kazali su iz Ministarstva.




Izvor: FosMedia