Foto: Narodna biblioteka Budve

Idejni tvorac ovog projekta, rađenog u produkciji Narodne biblioteke Budve i izvršnoj produkciji beogradskog BEOART-a uz pokroviteljstvo Turističke organizacije Budve, jeste Marko Kentera.

Idejni tvorac, Marko Kentera, navodi da je dugo slušajući priče našeg dr Miroslava Luketića ostao zapanjen veličinom lika i djela Marka Bana iz Glavata.

„Taj fascinantni ratnik, pedagog, mislilac i duhovnik, kao Mitrofan Ban se uzdigao do najznamenitijih crnogorskih mitropolita, kojem je pripala istorijska čast da ponovo ujedini vjekovima razaranu srpsku crkvu. Taj oštroumni starac pun ljubavi, sa istim poletom proslavljao je rođenje budućeg srpskog kralja Aleksandra na Cetinju, i sa istih kamenih i nebeskih vrhova suprotstavio se ideji o podizanju Meštrovićevog mauzoleja Aleksandrovom prađedu na Lovćenu. Tada su njegovi argumenti pobijedili, a Njegošev zavjet ispunjen. Današnje istorijske prilike i iskušenja omogućili su nam da bolje sagledamo ulogu Mitrofana Bana, a potom i nas samih, u očuvanju testamentalne volje Petra II Petrovića Njegoša. Smatrao sam da bi susret dva srpska velikana, mitropolita Bana i slikara Uroša Predića, taj dijalog između liberalnog mislioca i božjeg čuvara amaneta, o umjetnosti i vjeri, graditeljskoj megalomaniji i smislu ljubavi pomogao u pronalaženju odgovora na pitanja koja i danas razapinju crnogorsku javnost.“

Autorka teksta Ana Đorđević navodi da je drama „Čovjek visina“ inspirisana životom Njegovog Visokopreosveštenstva Mitrofana Bana (Grbalj, 1841-Cetinje, 1920).

„Ona je bazirana jednim dijelom na autobiografskim spisima objavljenim pod nazivom „Životopis ili Uspomene iz života Mitropolita Mitrofana Bana“, a drugim na fikciji. Radnja dramskog teksta smještena je u Cetinjski manastir, i dešava se 1920, nekoliko mjeseci pred smrt Mitrofana Bana. Ona opisuje u potpunosti izmišljen, ali moguć, susret samog Mitropolita sa slikarem Urošem Predićem, povodom obnove kapele na Lovćenu, i sukoba mišljenja u vezi sa načinom na koji bi se ona izvela, između kralja Aleksandra Karađorđevića i pravoslavne crkve.“

Rediteljka Jana Maričić navodi da su jedni, prije 100 godina, neposredno poslije Velikog rata, vjerovali u napredak nakon užasa, dok su drugi usljed ratnih trauma bili oprezni uz gorčinu i pesimizam.

„Ni danas ne znamo koji su bolje znali, znamo samo da je mir i za jedne i za druge kratko trajao. U takvim okolnostima velike ličnosti malih naroda djeluju apsurdno beznačajno, istorijski neprimijetno. Ipak, ostaju sećanja na njihove ideje, predviđanja, strahove, koji se ni po čemu ne razlikuju od govora zapamćenih mislilaca. Zato se valja podsjetiti na ono što imamo i one koje smo imali. A njihova zapitanost ostaće i naša: da li trajanje i opstanak znače razumjeti vrijeme i promjene, ili sačuvati izvorni trenutak pripisujući mu vječnost.“

Reprizno izvođenje predstave na Trgu između crkava je sjutradan, 6. septembra od 21 čas. Time će biti završen 6. književni festival Ćirilicom.