Prva konferencija pod nazivom ”Religija, politika, pravo”, održala se u Budvi, a zbornik proizišao iz njenog rada, po svom sadržaju, predstavlja najširi okvir izučavanja različitih pravnih, ali i vanpravnih aspekata odnosa države i crkve. Nakon prve međunarodne konferencije, blaženopočivši Mitropolit dr Amfilohije i prof. dr Vladimir Čolović, direktor Instituta, organizovali su u Budvi i drugi međunarodni naučni skup 2019. godine, sa kog je izišao zbornik radova pod naslovom ”Državno-crkveno pravo kroz vjekove”.

Ovaj zbornik izdat je u godini značajnog jubileja – osam vijekova od autokefalnosti Srpske pravoslavne crkve. Ipak, ova konferencija značajna je i po tome što se održala u okolnostima najave usvajanja retrogradnog i diskriminatorskog prema Srpskoj pravoslavnoj crkvi crnogorskog zakona o slobodi vjeroispovijesti, koji je doveo do višemjesečnih litija koje su rezultirale i prvom demokratskom smjenom vlasti u Crnoj Gori. Zbornik ”Državno-crkveno pravo kroz vjekove”, bio je u takvim uslovima skromni naučni doprinos konstruktivnom razriješavanju duboke društvene i pravne krize u Crnoj Gori.

Sada već tradicionalno, na četiri godine, a sa blagoslovom NJegovog visokopreosveštenstva Mitropolita crnogorsko–primorskog, Institut za uporedno pravo i Mitropolija crnogorsko-primorska organizuju i treći međunarodni naučni skup. I ova konferencija održaće se u Budvi, od 12. do 14. oktobra, pod nazivom ”Savremeno državno–crkveno pravo”. Tokom međunarodnog naučnog skupa izlagaće svoje naučne radove bezmalo 60 autora iz čak 13 zemalja Evrope i svijeta, a grad Budva će tokom ta tri dana biti domaćin nekim od najeminentnijih svjetskih stručnjaka iz oblasti državno-crkvenog prava, poput Gerharda Robersa, profesora emeritusa Pravnog fakulteta u Triru, Silvija Ferarija, profesora emeritusa Pravnog fakulteta u Milanu, te prof. Elizabet Klark sa Birgam Jang Univerziteta u Sjedinjenim Američkim Državama.

Tokom konferencije biće razmotrena veoma aktuelna pitanja koja se tiču odnosa države i crkve u 21. vijeku i to iz ugla više različitih pravnih disciplina. Tako će biti riječi o religiji u sajber prostoru i metaverzumu, kao i o standardima koje u oblasti slobode vjeroispovijesti razvijaju evropski nadnacionalni sudovi u Luksemburgu i Strazburu. Takođe, biće riječi i o osobenostima zakonskog uređenja odnosa države i crkve u različitim državama, uključujući SAD, SR NJemačku, Češku Republiku, Slovačku, Mađarsku, Rumuniju, Švedsku, Italiju, Grčku, Poljsku, Tursku, Srbiju i druge države na prostoru bivše Jugoslavije. U okviru konferencije, autori će analizirati i domašaj primjene autonomnog crkvenog prava, ali i djelovanje ustavnih i redovnih sudova u materiji slobode vjeroispovijesti. S tim u vezi, posebno je značajno što će tokom konferencije biti istaknut i primjer neslavnog držanja Ustavnog suda Crne Gore u procesu rušenja NJegoševe kapele na Lovćenu, ali i razmotreni pravni putevi koji u savremenom trenutku stoje na raspolaganju u želji da se ona obnovi.

Treća i do sada najbrojnija međunarodna naučna konferencija koju zajednički u Budvi organizuju Institut za uporedno pravo iz Beograda i Mitropolija crnogorsko–primorska značajan je doprinos izgradnji i popularizaciji naučne discipline državno–crkvenog prava na teritoriji Crne Gore i šire, ali predstavlja i ilustrativan primjer do čega može dovesti saradnja Crkve i pravne nauke, na korist demokratskih i pluralističkih vrijednosti. Istovremeno, ovako renomirane konferencije ne bi bilo moguće bez značajne podrške grada Budve, koja uz fantastičnu turističku ponudu, iz godine u godinu, ovim proširuje i obim kulturnih aktivnosti i sadržaja, postajući na taj način istinska prijestonica kulture u ovom dijelu Evrope.

Izvor: MCP