Jovan Dučić (1874-1943) bio je jedan od najvećih srpskih pjesnika. Rođen je u Trebinju uoči Hercegovačkog ustanka.

Školovao se u Trebinju, Mostaru, Sarajevu i Somboru, a kasnije u Ženevi i Parizu. Sa Šantićem i Svetozarom Ćorovićem pokrenuo je časopis "Zora". U Srbiji je radio pri Ministarstvu inostranih djela, a uoči Prvog svjetskog rata započinje diplomatsku službu.

Kao ataše, poslanik i ambasador boravio je u Rimu, Atini, Madridu, Budimpešti, Bukureštu i Kairu. Bio je član SANU. Umro je 7. aprila 1943. u Geriju (Indijana- SAD). Posmrti ostaci su mu prenijeti u rodno Trebinje 2000. godine i sahranjeni u Hercegovačkoj Gračanici.

O tačnom datumu Dučićevog rođenja i danas se lome koplja. Prema biografiji koja je dostupna u SANU, on je rođen 5. februara 1871. godine, dok neki spekulišu da bi to mogla biti 1872. pa čak i 1874. godina, koja je i prihvaćena kao najrelevantnija. Roditelji su mu bili Andrija i Jovanka. Imao je sestru Milevu koja je umrla rano, i polubrata i polusestru iz majčinog prvog braka, Rista i Soku. Otac mu gine u toku Hercegovačkog ustanka, pa je brigu o Jovanu preuzeo polubrat Risto koji se bavio trgovinom u Metkoviću. Osnovnu školu završava u Trebinju, trgovačku u Mostaru, a učiteljsku u Sarajevu i Somboru.

Godine 1894. započeo je službu u Bijeljini odakle su ga protjerale austrougarske vlasti. Za njegov boravak u Bijeljini veže se romantična priča o Magdi Nikolić-Živanović i njihovoj zabranjenoj ljubavi. Nakon Dučićevog odlaska, pod pritiskom porodice, Magda se zaklela da se nikada neće udati, a na spomeniku je tražila da se ukleše: Magda Nikolić Živanović 1874-1957, sama pesnik i pesnika Jove Dučića prvo nadahnuće.

Po odlasku iz Bijeljine 1894. godine Dučić je dobio službu u srpskoj školi pri manastiru Žitomislić kod Mostara. Tu je ostao sve do 1899. godine. Bio je član srpskog društva Gusle, a sa svojim bliskim prijateljima Aleksom Šantićem i Svetozarom Ćorovićem pokrenuo je časopis Zora.

Njegov boravak u Mostaru završava se hapšenjem i protjerivanjem i nakon toga, Jovan Dučić odlazi u Ženevu na studije prava. Nakon završenih studija dolazi u Srbiju gdje dobija službu u Minstarstvu inostranih djela, a od 1910. godine započinje diplomatsku karijeru. Službovaće u Carigradu, Sofiji, Rimu, Madridu, Atini, Kairu, Budimpešti i Bukureštu kao ataše, poslanik ili ambasador, a u Ženevi će biti delegat pri Ligi naroda.

Dok je službovao po brojnim prestonicama, Dučić nije zaboravljao svoj rodni grad koji je pomagao i gdje je finansirao izgradnju gradskog parka, spomenika oslobodiocima grada 1918. godine, spomenika Njegošu (to je prvi podignuti spomenik Njegošu) i pripremao osnivanje muzeja. Danas u Muzeju Hercegovine u Trebinju postoji Dučićev legat u kome su izložene lične stvari, odlikovanja kao i razna umjetnička djela koja je Dučić sakupljao na svojim putovanjima i slao u Trebinje.

U Narodnoj biblioteci nalazi se njegova lična biblioteka koja ima preko 5.400 naslova. Od toga je veliki broj njegovih rukopisa, knjiga sa posvetom, klasici na engleskom, francuskom, ruskom, italijanskom i njemačkom jeziku. Neke od knjiga datirane su 16. vijekom.

Za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije izabran je 18. februara 1924, a za redovnog 16. februara 1931. kada je održao pristupnu besjedu O Ivu Vojnoviću. Dok traje njegova radna karijera, tako je gradio i umjetničku. Prva zbirka poezije Pjesme, izašla je 1901. u Mostaru, zatim Pesme i Pesme u prozi 1908. godine; Pesme sunca i Pesme o ljubavi i smrti 1929. godine; Carski soneti, Plave legende i Gradovi i Himere 1930. godine; Blago cara Radovana 1931. godine. U emigraciji je objavio monografiju Grof Sava Vladisavljević, niz članaka o stradanju srpskog naroda u NDH, a posljednja zbirka Lirika, izašla je na dan njegove smrti. Njegovo stvaralaštvo ima tri faze: vojislavovsku (pod uticajem Vojislava Ilića – do odlaska u Ženevu), parnaso-simbolističku (do Prvog svjetskog rata) i postsimbolističku koja će biti krunisana njegovom posljednjom knjigom Lirika, koja je po mišljenju kritičara njegova najbolja knjiga.

Drugi svjetski rat i kapitulaciju Jugoslavije će dočekati kao ambasador u Madridu. Odatle će preći u SAD kod rođaka. Za vrijeme boravka u emigraciji Dučić će biti veoma aktivan u srpskim nacionalnim društvima, pisaće niz brošura i članaka o ustaškim zločinima nad Srbima. Tada će i nastati njegova poznata pjesma Sinu tisućuljetne kulture.

Jovan Dučić je umro 7. aprila 1943. godine u Geriju gdje je i sahranjen, da bi iste godine njegovi posmrtni ostaci bili prenijeti u portu manastira Svetog Save u Libertvilu. Tu su počivali sve do 22. oktobra 2000. godine kada je ispunjena njegova posljednja želja da bude sahranjen na brdu Crkvini iznad Trebinja. Zahvaljujući Branku Tupanjcu na ovom brdu je sagrađena Hercegovačka Gračanica u kojoj se nalazi pjesnikov grob.

U Trebinju se svake godine godine održavaju Dučićeve večeri poezije na kojima se dodjeljuje Dučićeva nagrada za najboljeg autora.








Izvor: kulturanadar