07-09-2024

Povelja „Sveti Stefan Štiljanović“ dodijeljena akademiku Zlati Bojović

Na osmom Festivalu „Ćirilicom“ sinoć je na Trgu između crkava u budvanskom Starom gradu upriličena ceremonija dodjele Povelje „Sveti Stefan Štiljanović“ akademiku Zlati Bojović.


Foto: Nikola Todorović

Odluku da nagrada Festivala „Ćirlicom“ bude dodijeljena profesorki Bojović jednoglasno je donio žiri u sastavu: predsjednik Udruženja izdavača i knjižara Crne Gore, Radomir Uljarević, direktorica Narodne biblioteke Budve, Mila Baljević i književnik i književni kritičar Želidrag Nikčević.


Foto: Nikola Todorović

Gospođi Bojović festivalsku nagradu uručila je direktorica Baljević.

U svom obrazloženju predsjednik žirija Radomir Uljarević istakao je sljedeće:

„Žiri je jednoglasno usvojio predlog da se ove godine nagrada dodijeli akademiku, gospođi Zlati Bojović za višedecenijski predani rad na istraživanju dubrovačke književnosti, i upotrebe ćirilice u Dubrovniku i Dalmaciji tokom srednjeg vijeka i za veliki trud da se sačuva ćirilično pismo kao naše kulturno-istorijsko i identitetsko obilježje. A Festival „Ćirilicom“ je naš skromni doprinos očuvanju ćiriličnog pisma. Bilo bi dovoljno navesti samo bibliografiju gospođe Zlate Bojović, pa da imamo obrazloženje zašto baš njoj dodjeljujemo Nagradu „Sveti Stefan Štiljanović“. Iz te opsežne biografije mi ćemo ukazati samo na dio koji predstavlja krunu rada nepotkupljivog naučnika, jednog od najvažnijih u srpskom narodu ne samo u našem vremenu. Zlata Bojović zlatnim slovima ispisuje istoriju dubrovačke književnosti koja nastaje tokom srednjeg vijeka i koja se na najbolji način i u najvećoj mjeri ostvaruje u renesansi i baroku, a nestaje krajem epohe prosvetiteljstva nestankom viševjekovne Dubrovačke republike. Život dubrovačke poezije započinje ćiriličnim stihovima početkom 15, a dubrovačka književnost prestaje da postoji početkom 19. vijeka. Kako je dubrovačka književnost bila epohalna, tako je gospođa Bojović, tako delikatno, sa izuzetnom pažnjom, sa suptilnošću svojstvenom samo odabranim posvećenicima, učinila epohalni napor da nam tu književnost približi i da time nas učini učesnicima i svjedocima sopstvene kulturne istorije“, kazao je, pored ostalog, Uljarević.

Akademik Zlata Bojović zahvalila je organizatorima Festivala „Ćirilicom“ na Nagradi.

„Čast mi je što sam uvrštena među one koji već osmu godinu, s ponosom mogu da iskažu radost kao nosioci Povelje znamenitog imena Svetog Stefana Štiljanovića, koji je povezao Srbe, od Paštrovića do Slavonije i Srema, u možda najopasnijem vremenu da se Srbi ne pogube, u vjeri, u naciji, u identitetu poslije posljednjeg despota Brankovića. Od tada, naš narod je stalno na oprezu, u strepnji ne samo od osvajanja, osvajači dođu i prođu, nego u strepnji za sopstvenu naciju, u značenju Crnjanskovog naciona, za vjeru, za opstanak, za tradiciju koja mu je često jedini čvrsti stub. Kada su zasnivači Festivala „Ćirilicom“ osnivali program sigurna sam da su njihovi idejni i stvarni pokretači bili podstaknuti ovim davnim strepnjama koje nikada nisu prestajale, samo su se u nekim vremenima povlačile u pozadinu. Sigurna sam da su oni bili podstaknuti iskonskom snažnom željom da se očuvamo, da otvorimo put svojim vrlinama, da opstanemo, da ne zaboravimo da smo vlasnici najsavremenijeg i najjednostavnijeg pisma u svijetu. Da znanjem, istraživanjem i stvaranjem premostimo praznine i tamna vremena istorije, da neprestano tu istinu o nama do koje dođemo govorimo i predajemo je očišćenu i nesumnjivu budućnosti“, istakla je Bojović.

U nastavku večeri upriličen je program o Visarionu LJubiši, a o monografiji „Mitropolit Visarion LJubiša“ govorili su mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije i autor monografije, monah dr Pavle Kondić.

U muzičkom dijelu programa nastupili su Dušica Kordić i Nikola Vučković.

Biografija Zlate Bojović

Zlata Bojović je rođena 24. decembra 1939. godine u Beogradu. Studije na grupi za južnoslovensku i opštu književnost Filološkog fakulteta u Beogradu završila je 1963. godine. Magistarske studije na istom fakultetu završila je odbranivši tezu „Barokni pesnik Nikola Bunić“ 1965. godine. Doktorsku tezu „Barokni pesnik Petar Kanavelović“ odbranila je 1976. godine.

Prošla je sva naučna zvanja od asistenta do redovnog profesora na Filološkom fakultetu u Beogradu. Od 1987. do 1989. godine bila je prodekan Filološkog fakulteta, a u periodu od 1991. do 1995. godine upravnik Katedre za srpsku književnost sa južnoslovenskim književnostima.

Za dopisnog člana SANU izabrana je 2015. godine, a za redovnog člana 2018. godine. Iste godine izabrana je za sekretara Odeljenja jezika i književnosti SANU. Glavni je urednik „Priloga za književnost, jezik, istoriju i folklor“ i „Bratstvo“ i predsjednik uređivačkog odbora „Srpske retrospektivne bibliografije“. Rukovodila je projektom „Dubrovačka književnost u srpskoj književnoj istoriografiji – rečnik proučavalaca“.

Pored dugogodišnjeg pedagoškog rada na Filološkom fakultetu u Beogradu, Zlata Bojović ostavila je dubok trag u naučnim tokovima. Kao primarna oblast istraživanja izdvaja se dubrovačka književnost i upotreba ćirilice u Dubrovniku i Dalmaciji tokom srednjeg vijeka.

Među velikim brojem naučnih radova profesorke Bojović posebno se izdvaja sinteza „Istorija dubrovačke književnosti“ koja predstavlja najsveobuhvatniji pregled književnog stvaralaštva Dubrovačke republike na srpskom jeziku i ćiriličkom pismu do danas. Ovo kapitalno djelo, kao i cjelokupna bibliografija i dosadašnji naučni rad profesorke Bojović dali su nemjerljiv doprinos dokazivanju istorijskog kontinuiteta i rasprostranjenosti upotrebe ćiriličkog pisma i srpskog jezika na prostorima nekadašnje Dubrovačke republike i Dalmacije.