Foto: Morsko dobro

Park prirode „Platamuni“ obuhvata dio priobalnog mora sa obalom između zaliva Trašte - Rta Žabica na sjeverozapadu i rta Platamuni kod plaže Ploče na jugoistoku, po kome je Park i dobio ime.Zaštitom ovog dijela obale obezbijeđeni su uslovi za opstanak i dugoročnu zaštitu velikog broja biljnih i životinjskih vrsta, kao i njihovih staništa.

Malo je poznato da Crna Gora ima livade ne samo na katunima već i svom podmorju. U morskom dijelu sva tri morska zaštićena područja izdvajaju se biocenoze naselja morske trave - Posidonia oceanica. O značaju i vrijednosti morske trave koja je mediteranski edem govori i njen neslužbeni naziv – „pluća“ Mediterana. Ova vrsta, u narodu poznata kao murava, važno je stanište i mrijestilište za razne organizme, ali i važan faktor smanjenja erozije obale. Jedan kvadratni metar ove cvjetnice dnevno proizvede oko 14 litara kiseonika. Murava ima izuzetan značaj u sprečavanju globalnog zagrijavanja i stvaranja efekta staklene bašte jer vezuje više ugljendioksida od tropskih šuma i zato treba spriječiti da nestane. Teško se obnavlja i raste izuzetno sporo, tj. oko jedan do dva centimetra za godinu, tako da su potrebne decenije za obnovu naselja od samo nekoliko metara.


Foto: Morsko dobro

Pored murave, ovaj prostor naseljavaju i druge vrste kao što su alge, korali, morski ježevi, školjke, rakovi, ribe – svi oni zajedno čine Platamune mjestom koje vrvi od života. Obalna linija Platamuna ističe se brojnim klifovima čija visina ide i do nekoliko desetina metara iznad mora (npr. u zoni ispred Rašovića uvale visina klifova je oko 30-35 metara), a posebnu vrijednost čini čak 21 morska pećina sa nadvodnim i podvodnim ulazima koje su takođe ciljne za zaštitu.

Iako su prirodne vrijednosti dominantne, ni kulturna baština ne manjka. Izuzetan simbol Platamuna je Hrid sa crkvom Svetog Nikole. Ova crkva, nalazi se na 15 metara visokoj hridi u blizini obale u Donjem Grblju, nadomak sela Krimovica. U zemljotresu 1979. godine, crkva je porušena, da bi septembra 2003. godine bila obnovljena.

Malenu crkvu posvećenu Svetom Nikoli, zaštitniku pomoraca i putnika, po predanju je, izgradio Grk pomorac na morskoj hridi u znak zahvalnosti nakon preživjelog brodoloma.

Osnovu za razvoj ekološki održivog turizma u morskom zaštićenom području Platamuni čine autentični i turistički atraktivni prirodni resursi i izvorne prirodne vrijednosti tog područja. Klifovi koji se nepregledno spuštaju u more, šljunkovite plaže u uvalama Nerin i Velika Krekavica, morske pećine sa nadvodnim i podvodnim ulazima predstavljaju ogroman potencijal za razvijanje rekreativnih aktivnosti i uživanje u prirodnim vrijednostima kao što su ronjenje i plivanje u morskom dijelu i rekreativne šetnje na pojedinim pristupačnim djelovima morske obale.


Foto: Morsko dobro

Glavni problem ovog područja je ilegalna upotreba eksploziva (dinamita) za ribolov. Uspostavljanjem zona sa kontrolisanim ribolovom u okviru Parka prirode “Platamuni” ostvaruju se pozitivni efekti na zaštitu morskog sistema i omogućava se očuvanje i obnova ribljeg fonda.

Na taj način, racionalno korišćenje i zaštita važnih vrsta riba indirektno donosi ekonomsku korist lokalnim ribarima, koji ostvaruju poboljšan ulov ribe uz istovremeno održiv nivo ulova.

Zaštita morskih područja po zonama, važne napomene:

U sva tri morska zaštićena područja, izdvajaju se dvije zone zaštite: II zona sa aktivnim režimom zaštite i III zona sa režimom održivog korišćenja.

U skladu sa režimima zaštite, postoje ograničenja kada je reč o vršenju određenih radnji. Tako su u II zoni zaštite zabranjene aktivnosti kao što su: ribolov, izuzev ribolova plutajućim parangalima i udičarskim alatima koji nemaju dodir sa morskim dnom i ne oštećuju vrste i staništa na morskom dnu, zatim sidrenje plovila, kretanje plovila na motorni pogon brzinom većom od 10 čvorova, postavljanje i izgradnja objekata.

U III zoni zaštite sa režimom održivog korišćenja takođe je zabranjeno postavljanje i izgradnja objekata kao i hvatanje i ubijanje životinjskih vrsta.

U kopnenom dijelu zaštićenih područja, formirana je Zona zaštite III sa režimom održivog korišćenja na koju se nadovezuje zaštitni pojas u cilju srječavanja spoljnih faktora koji mogu uticati negativno na zaštićeno područje kao što su: otpadne vode, čvrsti otpad, nelegalna gradnja, požari i sl.



U saradnji sa JP Morsko dobro Crne Gore