18-08-2023

(VIDEO/FOTO) Morska zaštićena područja: Park prirode „Stari Ulcinj“

Odlukama Vlade Crne Gore, a skladu sa Zakonom o zaštiti prirode, u Crnoj Gori su tokom 2021. godine proglašena tri zaštićena područja u moru: Park prirode „Platamuni“, Park prirode „Katič“ i Park prirode „Stari Ulcinj“. Ova tri parka prirode predstavljaju integrisana obalna i morska zaštićena područja i pripadaju IV kategoriji zaštićenih područja. U ovu kategoriju ubrajaju se područja u kojima su zaštićene divlje vrste biljaka i životinja i njihova staništa, a kojima se upravlja zbog njihove zaštite.

(VIDEO/FOTO) Morska zaštićena područja: Park prirode „Stari Ulcinj“ | Radio Televizija Budva

Foto: Morsko dobro

Park prirode „Stari Ulcinj“ naziv je dobio po vizuelno dominantnoj isturenoj tački u moru – ostrvu Stari Ulcinj. Pored njega, oličje ovog Parka su i strme i stjenovite obale izložene konstantnim udarima vjetra i talasa, a koje predstavljaju staništa posebnih vrsta. Ovo, po površini najmanje morsko zaštićeno područje, prostire se od južne strane Karastanovog rta, do sjevernog kraja uvale Valdanos.

Park prirode Stari Ulcinj karakteriše bogat biodiverzitet. Među vrstama koje su prepoznate kao ugrožene, izdvaja se morska trava Posidonia oceanica. Naselja morske trave najviše su skoncetrisana oko ostrva Stari Ulcinj. Posebnu specifičnost ovog područja, čine koraligene biocenoze. Uglavnom na dubinama od 19 m do 22 m se nalaze gusta naselja zaštićene vrste sunđera Axinella cannabina. Prema dosadašnjim saznanjima, ovo je najgušće naselje ove vrste u Crnoj Gori.

U uvali Kruče takođe treba spomenuti specifičnost u smislu prisustva velike kolonije zaštićene vrste korala Cladocora caespitosa, poznate i kao jastučasti koral. U kopnenom dijelu područja koje gravitira zonom od uvale Hladna do uvale Vladanos, izdvajaju se staništa visoke reprezentativnosti: mediteranske stjenovite obale obrasle endemičnim vrstama roda Limonium i šume crnike (Quercus ilex).

Na ostrvu Stari Ulcinj postoje manji ostaci bedema, koji su bili masivno građeni lomljenim i pritesanim kamenom u malteru. Pored ostataka zidova, evidentirani su ostaci unutrašnjih građevina (manjih kuća, crkve sa ozidanom grobnicom u zapadnom dijelu). Tokom kratkih istraživanja koja su sprovedena 1984. godine primijećeno je prisustvo manastira i crkava iz srednjevjekovnog perioda. Mističnoj ljepoti područja doprinose i vidljivi tragovi različitih epoha na ovom prostoru: arheološki ostaci na ostrvu Stari Ulcinj, arheološki lokalitet Kruče kao i ambijentalna cjelina uvale Valdanos sa ostacima crkve na rtu Mendra i vjekovima stari maslinjaci u njenom zaleđu.

Zaštita morskih područja po zonama, važne napomene:

U sva tri morska zaštićena područja, izdvajaju se dvije zone zaštite: II zona sa aktivnim režimom zaštite i III zona sa režimom održivog korišćenja.

U skladu sa režimima zaštite, postoje ograničenja kada je reč o vršenju određenih radnji. Tako su u II zoni zaštite zabranjene aktivnosti kao što su: ribolov, izuzev ribolova plutajućim parangalima i udičarskim alatima koji nemaju dodir sa morskim dnom i ne oštećuju vrste i staništa na morskom dnu, zatim sidrenje plovila, kretanje plovila na motorni pogon brzinom većom od 10 čvorova, postavljanje i izgradnja objekata.

U III zoni zaštite sa režimom održivog korišćenja takođe je zabranjeno postavljanje i izgradnja objekata kao i hvatanje i ubijanje životinjskih vrsta.

U kopnenom dijelu zaštićenih područja, formirana je Zona zaštite III sa režimom održivog korišćenja na koju se nadovezuje zaštitni pojas u cilju srječavanja spoljnih faktora koji mogu uticati negativno na zaštićeno područje kao što su: otpadne vode, čvrsti otpad, nelegalna gradnja, požari i sl.



U saradnji sa JP Morsko dobro Crne Gore