U novom Izvještaju UNDP u Crnoj Gori ,,Doprinos žena ekonomiji Crne Gore i neplaćeni rad u vrijeme COVID-19 pandemije”, koji je danas predstavljen na konferenciji za medije, razmotren je doprinos žena ekonomiji Crne Gore kao i neplaćeni rad i njega u vrijeme pandemije virusa Kovid-19, a date su i odgovarajuće projekcije njihove vrijednosti, u cilju boljeg razumevanja ranih i najizraženijih uticaja krize na žene.



"Prema procjenama Izvještaja, rad žena u domenu neplaćenog rada i njege u domaćinstvu premašio je rad muškaraca za 92%. Novčana vrijednost takvog rada projektovana je na 122 miliona eura tokom tri mjeseca pandemije Covid-19, odnosno, od aprila do juna 2020. godine. Takođe, dok je 11% žena izjavilo da obično ne obavljaju nikakve poslove u kući, udio muškaraca koji su prijavili to isto iznosi 42%. Udio žena među novo-nezaposlenima dostigao je 56% u periodu od februara do juna. Kovid-19 je uticao i na ukupan pad neto zarada žena koji kumulativno iznosi 2.34 miliona eura na kraju juna, u poređenju sa krajem februara. Izvještaj pokazuje da je i prije pandemije, BDP po glavi stanovnika za žene dostigao samo 86% nacionalnog prosječnog BDP-a, u poređenju sa 114% koliko iznosi za muškarce", navodi se u saopštenju.

Stalna predstavnica UNDP u Crnoj Gori, Daniela Gašparikova kazala je da ,,predložene strategije ekonomskog oporavka ne smiju da se oslanjaju na slijepu pretpostavku da će mjere imati iste pozitivne ishode i za žene i za muškarce, već treba da se vode analizom njihovog uticaja.

"Želim da naglasim, da predstojeći ekonomski oporavak od krize izavane virusom Kovid-19, pruža priliku svim društvima da redefinišu svoj dosadašnji razvoj i time daju kvalitet više svojim budućim strategijama oporavka. Obnovljeni ‘društveni ugovor’ prioritet mora dati socijalnoj pravdi i rodnoj ravnopravnost, kako bi izlazak iz krize bio brži i obuhvatio sve segmente društva’’, zaključila je Gašparikova.

Iako neplaćeni rad u zvaničnim politikama nije prepoznat, dakle nevidljiv je - procjenjuje se da je njegov doprinos nacionalnoj ekonomiji ogroman i da čini 15% BDP-a.

Autor izvještaja, ekonomista Miloš Vuković, ukazao je na činjenicu ,,da iako sam virus ne diskriminiše, uticaji kovida-19 nijesu rodno neutralni jer neposredne i dugoročne posledice pandemije posebno utiču na žene.

"Najveći je porast broja nezaposlenih žena u kategoriji od 31 do 40 godina starosti, dok kategorija nezaposlenih žena koje traže posao do godinu dana, bilježi porast od čak 38,7%. Ovi podaci ukazuju na činjenicu da je kriza imala naročito snažan uticaj na mlađe žene’’ kazao je Vuković.

Izvještaj, kako navode, daje niz preporuka koje bi doprinijele sistemskom rješavanju razlika između muškaraca i žena.

"Između ostalog, to uključuje blagovremenu proizvodnju i analizu podataka razvrstanih po polu, odnosno rodno senzitivnu analizu kako bi se osiguralo da paket državne pomoći ne povećava rodnu razliku i istinski odgovara potrebama žena i muškaraca, ne samo u kriznim vremenima. Pored toga, neophodno je sistemski podsticati veće učešće muškaraca u neplaćenom radu u domaćinstvu, što se pokazalo da je od posebnog značaja tokom mjera rada i učenja kod kuće.

Takođe, neophodno je naglasiti potrebu za većim učešćem žena u procesima donošenja odluka, koje se odnose na dizajn makroekonomskih politika i ekonomskih sektorskih politika, s ciljem podsticanja ekonomskog osnaživanja žena.

Novi Izvještaj UNDP-a “Doprinos žena ekonomiji Crne Gore i neplaćeni rad u vrijeme COVID-19 pandemije” nedvosmisleno pokazuje da je epidemija istakla i pojačala postojeću rodnu neravnopravnost u svim oblastima života žena u crnogorskom društvu", zaključuju u saopštenju.