Uprava za inspekcijske poslove juče je saopštila koje su nadležnosti inspekcija, kada je riječ o primjeni ovog zakona.

Uprava za inspekcijske poslove vršiće nadzor nad sprovođenjem zakona o ograničavanju upotrebe duvanskih proizvoda i to preko zdravstveno-sanitarnih, turistčkih i tržišnih inspektora.

Kako su naveli u saopštenju, sanitarni inspektor će kontrolisati zabranu pušenja i obavezu isticanja oznake za zabranu pušenja u javnim prostorima kao što su: vrtići, škole, fakulteti, igraonice za djecu, domovi kulture, pozorišta, sportske sale, prostori u kojima se obavlja trgovinska djelatnost i proizvodnja, skladištenje i promet hrane, domovi za smještaj učenika i studenata, domovi za smještaj starih lica, sredstva javnog prevoza i drugim javnim prostorima, kao i u svim radnim prostorima.

Ipak, u ustanovama za smještaj starih lica može se odrediti prostorija za pušenje.

Osim toga sanitarni inspektor kontroliše proizvodnju i uvoz duvanskih proizvoda (cigarete, cigarilosi, rezani duvan, duvan za lulu, duvan za žvakanje, duvan za šmrkanje-burmut i druge duvanske prerađevine), elektronskih cigareta i biljnih proizvoda za pušenje, kao i primjenu Zakona u odnosu na sadržaj nikotina, katrana i ugljenmonoksida.

Obaveza zdravstvenog inspektora biće da kontroliše zabranu pušenja i obavezu isticanja oznake za zabranu pušenja u objektima u kojima se obavlja zdravstvena djelatnost, proizvodnja, kontrola i promet ljekova i medicinskih sredstava u kojima ne može biti određena prostorija za pušenje.

“Izuzetak- zdravstvena ustanova za smještaj mentalno oboljelih lica može imati određenu prostoriju za pušenje”, navode u UIP-u.

Zadatak zdravstvenog inspektora biće i da kontroliše zabranu reklamiranja i sponzorisanja duvanskih proizvoda, zabranu pušenja duvanskih proizvoda prilikom nastupa u medijima i zabranu objavljivanja u štampanim medijima fotografija ili crteža lica koja puše.

“Turistički inspektor kontroliše zabranu pušenja u javnom prostoru namijenjenom zajedničkom boravku ljudi, koji se odnosi na ugostiteljske objekte, u kojima se pružaju usluge smještaja, pripremanja i usluživanja hrane (pića)”, ističu u UIP-u.

Pod zatvorenim prostorom podrazumiejva se prostor napravljen od bilo kakvog materijala koji ima krov ili tavanicu koja je nepokretna ili pokretna, vrata, prozore i prolaze koji su u potpunosti zatvoreni stalno ili povremeno ili prostor kod koga se manje od polovine površine spoljnih zidova tog prostora sastoji od otvora u koje se ne računaju otvori za prozore i vrata (hodnici, liftovi, stepenice, holovi, vozila, zajedničke prostorije, kafeterije, toaleti, saloni, trpezarije i pomoćni objekti – skladišta ili barake, kao i drugi spojeni ili povezani prostori).

“Dozvoljeno je pušenje samo u prostoriji koju vlasnik, odnosno korisnik tog prostora odredi isključivo za pušenje i na kojoj istakne oznaku da je u toj prostoriji pušenje dozvoljeno. Prostorija mora da bude opremljena uređajima za ventilaciju, pepeljarama i odgovarajućim protivpožarnim uređajima. Prostorija mora da bude izolovana na način da nije moguć protok duvanskog dima u ostali dio prostora, a površina prostorije ne smije da bude manja od 10 m2, ne smije da zauzima više od 20 odsto radnog, odnosno javnog prostora i ne smije da bude namijenjena za prolaz u druge prostore. U prostoriji koju poslodavac označi kao prostoriju u kojoj je pušenje dozvoljeno ne mogu da se vrše poslovi iz djelatnosti poslodavca, niti da se konzumira hrana (piće)”, utvrđeno je zakonom.

U javnom prostoru dozvoljeno je pušenje u sobama i apartmanima za smještaj gostiju, koje poslodavac odredi i u kojima je istakao oznaku da je u tim sobama i apartmanima pušenje dozvoljeno.

Između ostalog u zakonu se navodi da u radnom i javnom prostoru u kojem je zabranjeno pušenje vlasnici, odnosno korisnici tog prostora moraju na vidnom mjestu da istaknu oznake o zabrani pušenja.

Kontrolu zabrane pušenja u radnom i javnom prostoru, kao i preduzimanje mjera i aktivnosti za uređenje prostora vrši lice koje rukovodi radom, odnosno obavljanjem djelatnosti. Ovo lice može pisanim putem da zaduži jednog ili više zaposlenih da kontrolišu zabranu pušenja tokom čitavog procesa rada.

“Tržišni inspektor kontroliše zabranu promet duvana za oralnu upotrebu. Zabranjena je prekogranična kupovina na daljinu duvanskih i sličnih proizvoda, elektronskih cigareta i posuda za ponovno punjenje, kao i novih duvanskih proizvoda. Takođe, tržišni inspektor kontriliše zabranu prodaje duvanskih proizvoda licima mlađim od 18 godina života, a kontroliše da li je na maloprodajnom objektima istaknuta oznaka o zabrani prodaje duvanskih proizvoda licima mlađim od 18 godina života”, naveli su u UIP-u.

Pored toga tržišni inspektor kontroliše zabranu prometa duvanskih proizvoda u javnom prostoru sportsko-rekreativnim objekatima, iz automatskih aparata, zabranu prometa duvanskih proizvoda uz davanje posrednih ili neposrednih povlastica kupcima ili nekom trećem licu, kao što je davanje poklona, premija, sniženog trgovačkog rabata ili prava da se učestvuje u nagradnoj igri, lutriji ili takmičenju.

“Tržišni inspektor kontroliše zabranu promet-a duvanskih proizvoda koji sadrži oznake, riječi ili izraze koji upućuju na to da je ta vrsta manje štetna od drugih („low tar“, „light“, „mild“, „ultra light“, odnosno „nizak katran“, „laki“, „blagi“, „ultra laki“ i druge slične oznake). Zabranjen je promet duvanskih proizvoda na način koji kupcima omogućava samoposluživanje sa izloga maloprodajnih objekata, kao i promet cigareta odnosno duvanskih proizvoda pojedinačno ili u pakovanjima koji sadrže manje od 20 cigareta”, dodaju u UIP-u.

Nije dozvoljena prodaja slatkiša, igračaka i drugih proizvoda namijenjenih djeci koji imaju oblik bilo koje vrste duvanskog proizvoda i proizvoda koji nijesu duvanski proizvodi (odjevni predmeti, modni detalji, motorna vozila i sl.), a imaju naziv, logotip i slične oznake koje upućuju na duvanski proizvod.

Kazne

Za kršenje zakonskih odredbi predviđene su novčane kazne za pravno lice u iznosu od 500 eura do 20.000 eura, te za odgovorno lice u pravnom licu,odgovorno lice u državnom organu,organu državne uprave, organu uprave i organu lokalne samouprave, organu lokalne uprave i službi u iznosu od 100 eura do 2.000 eura, za preduzetnike u iznosu od 150 eura do 6.000 eura.

Novčanom kaznom u iznosu od 30 eura do 1.000 eura kazniće se za prekršaj fizičko lice ako:
– puši u radnom ili javnom prostoru i izlaže druga lica sekundarnom duvanskom dimu, suprotno ovom zakonu,
– puši u sobama i apartmanima za smještaj gostiju,koje poslodavac nije odredio i istakao oznaku da je u tim sobama i apartmanima pušenje dozvoljeno,
– lice mlađe od 18 godina života prodaje duvanske proizvide

S obzirom da su novčane kazne propisane u rasponu, inspektor prekršajnim nalogom izriče minimum propisane novčane kazne, tj. 500 eura pravnom licu 100 eura odgovornom licu u pravnom licu,150 eura preduzetniku, 30 eura fizičkom licu.

Ranije donijet Zakon o zabrani pušenja nije se ispoštovao u potpunosti, dobrim dijelom zbog rada ili nerada svih inspekcija na terenu, koje su u malom broju ili gotovo nisu uopšte kažnjavale prekršioce", a u prilog tome govori i da su inspekcijske kontrole na terenu dozovlile ugostiteljima da primjenu novog Zakona o zabrani pušenja u zatvorenim prostorijama, prilagode u roku od 30 dana, od dana stupanja zakona na snagu, 14. avgusta.

Dakle, kako je najvaljeno, inspektori koji budu zaduženi da kontrolišu da li se poštuje Zakon o ograničavanju upotrebe duvanskih proizvoda izaći će na teren 14. septembra.

Iz Ministarstva zdravlja je ranije saopšteno da im cilj nije kažnjavanje i prikupljanje prihoda po osnovu kazni, već da im je primarni i osnovni cilj je zdravlje svakog pojedinca.