Foto: Regionalni vodovod

Generacije crnogorskih i jugoslovenskih stručnjaka, radnika, inženjera, ekonomista, donosioca odluka na lokalnom i državnom nivou i brojnih drugih pregaoca, su tokom proteklih 47 godina utkali svoje znanje i trud u realizaciju i uspješno funkcionisanje regionalnog vodovodnog sistema "Crnogorsko primorje“.

Regionalni vodovodni sistem, zbog svog izuzetnog značaja, predstavlja okosnicu sadašnjeg i budućeg razvoja, ne samo Primorja već i čitave Crne Gore, pa s pravom kažemo da je to "PROJEKAT KOJI JE PROMIJENIO CRNU GORU“.

Izgradnjom regionalnog vodovodnog sistema je ne samo riješen višedecenijski problem vodosnabdijevanja na području Crnogorskog primorja, već su konačno postavljeni zdravi temelji za razvoj turizma kao najznačajnije privredne grane u Crnoj Gori.

Prve kapi vode koje su potekle, 27. jula 2010. godine, iz regionalnog vodovodnog sistema značile su dah novog života, nove šanse za bolji standard stanovnika Crnogorskog primorja, za razvoj turizma i Crne Gore. U istoriju su pošle restrikcije i nestašice vode, slike cistijerni i građana koji vodu u bidonima nose kućama.

Kao što je bilo teško izgraditi regionalni vodovni sistem, ništa nije bilo lakše obezbijediti njegovo uspješno funkcionisanje i održivost. Tokom proteklih dvanaest godina Regionalni vodovod je bio izložen raznim nametnutim izazovima i poteškoćama u obezbjeđenju osnovne djelatnosti koja se ogleda u kontinualnoj isporuci vode opštinama na Crnogorskom primorju. Samo punom predanošću, odgovornošću i stručnošću tom zadatku se moglo i može odgovoriti.

Tu svoju primarnu funkciju Regionalni vodovod je, kao i uvijek do sada, uspješno realizovao i u tekućoj 2022. godini. Regionalni vodovod je u toku avgusta, kad je najveća potražnja za vodom, isporučivao 763 l/s, a što je 27 više od količine koja je ugovorena sa lokalnim vodovodnim preduzećima. Količine isporučene vode u 2022. su na nivou 2021. i 2019. godine, a 20 % više nego 2020. godine.

Iako možemo biti zadovoljni rezultatima, koji su plod maksimalnog angažovanja zaposlenih u Regionalnom vodovodu a posebno tehničkog sektora, kao i uspješne saradnje sa lokalnim vodovodima, zabrinjavaju sve teži uslovi za ostvarivanje osnovne djelatnosti Regionalnog vodovoda, pa se može ocijeniti da je protekla godina bila veoma neizvjesna i zahtjevna.

Dugogodišnja nelegalna eksploatacija pijeska i šljunka iz korita rijeke Morače, posebno na potezu Grbavci – Vukovački most, za posledicu ima smanjene izdašnosti vodoizvorišta "Bolje sestre”. Od cca 2200 – 2600 l/s kolika je bila izdašnost vodoizvorišta u 2005. godini došlo je do drastičnog pada pa, je 09.08.2021. godine izmjerena izdašnost vodoizvorišta od svega 265 l/s.
Odluka Vlade Crne Gore 2018. godine da se hoteli sa 4 i 5 zvjezdica oslobode posebne naknade koja je namijenjena za finasiranje razvojnih projekata i vraćanje kredita uloženih u te namjene doprinijela je da se prihodi Regionalnog vodovoda umanje za 5.223.203,76 eura. Priznavanje presude nenadležne Međunarodne arbitražne komisije u Parizu od strane Apelacionog suda Crne Gore doprinijelo je da se Regionalni vodovod optereti sa dodatnih cca 14 miliona eura.

Navedeni problemi i nepovoljna situacija su umnogome opredjeljivali aktivnosti Regionalnog vodovoda. Regionalni vodovod u granicama svojih mogućnosti je preduzimao i preduzima sve mjere i aktivnosti na njihovom prevazilaženju. S pravom možemo reći da je i u tako složenim i nepovoljnim uslovima Regionalni vodovod postigao značajne rezultate sa kojima možemo biti zadovoljni.

Regionalni vodovod je sa brojnim partnerima uradio niz analiza i studija koje su imale i imaju za cilj rješavanje problema trenda pada izdašnosti, odnosno obezbjeđivanje neophodnih količina vode za Crnogorsko primorje. Studija ,Monitoring i zaštita vodoizvorišta Bolje sestre” koja će biti uskoro predstavljena, ponudila je niz konkretnih: hitnih, kratkoročnih i dugoročnih mjera za obezbjeđivanje dodatnih količina vode. Sa Zavodom za hidrometeorologiju I seizmologiju uspostavlja se mreža monitoring stanica podzemnih voda u drugoj zoni zaštite vodoizvorišta.
Jedna od aktivnosti koja je obilježila prethodnu godinu je i organizovanje posjeta partnera pilot projektima koje je u okviru CROSS WATER projekta realizovao Regionalni vodovod Crnogorsko primorje. Naime, Regionalni vodovod je 2018. godine po prvi put dobio priliku da aplicira za dobijanje bespovratnih sredstava za implementaciju projekata u okviru IPA fondova, tako da je postao dio prekograničnog programa “Interreg – IPA CBC Italija-Albanija-Crna Gora”. Cilj ovog programa je unaprjeđenje upravljanja rizicima u oblasti kvaliteta podzemnih voda i zaštiti izvorišta "Bolje Sestre”, detekcije gubitaka vode u regionalnom vodovodnom sistemu, bolje funkcionisanje GIS sistema, kao i praćenja parametara rada regionalnog vodovodnog sistema u realnom vremenu.

Ono na šta smo posebno ponosni i sa zadovoljstvom želimo da istaknemo, jeste da je priključenjem opštine Herceg Novi na regionalni vodovodni sistem završena Prva faza njegove izgradnje, kojom je omogućena isporuka 1100 l/s svim opštinama na Crnogorskom primorju. Nakon punih 47 godina voda iz sistema regionalnog vodosnabdijevanja potekla je prema hercegnovskoj opštini. Istina, u skromnim količinama uz nadu da će građani hercegnovske opštine u narednom periodu biti snabdjevani vodom iz ovog sistema.

Početkom izgradnje novog cjevovoda na dionici Prijevor - Lastva Grbaljska u dužini 2 kilometra, započeta je realizacija Druge faze izgradnje regionalnog vodovodnog sistema, koja podrazumijeva dogradnju sistema na način da se ukupni kapacitet podigne za 350 l/s. Navedena dionica je dio novog cjevovoda do opštine Tivat, ukupne dužine 16 kilometara.

Usvajanjem brojnih dokumenata, poput Predloga izmjena i dopuna Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji, Pravilnika o zaradama i drugim primanjima, Plana integriteta i drugih, umnogome je unapređeno ukupno funkcionisanje Regionalnog vodovoda.

Pred Regionalnim vodovodom, u narednom periodu je mnogo izazova i problema koje treba prevladati. Ubijeđeni smo, da ćemo maksimalnim angažovanjem svih zaposlenih, njihovim stručnim i odgovornim radom uz pomoć Vlade Crne Gore, resornog ministarstva i svih relevantnih institucija u čijoj je nadležnosti briga i očuvanje vode kao resursa budućnosti u tim nastojanjima uspjeti.

Posjeta ministarke za ekologiju, planiranje prostora i urbanizam, Ane Novaković - Đurović Regionalnom vodovodu kao i održani sastanci sa predstavnicima Ministarstva ekologije, planiranja prostora i urbanizma, Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede i Uprave za vode daju nam za pravo da će se rješavanje nagomilanih problema odvijati u pozitivnom pravcu, navedeno je u saopštenju Regionalnog vodovoda povodom obilježavanja 47 godina od osnivanja i 12 godina od izgradnje regionalnog vodovodnog sistema.