Kineska proizvodnja i prodaja električnih automobila zauzima prvo mjestu u svijetu već osam godina zaredom. Prema izvještaju „Global Electric Vehicle Outlook 2023“ koji je objavila Međunarodna agencija za energiju (IEA), globalna proizvodnja i prodaja u 2022. godini premašila je brojku od 10 miliona vozila, od čega je 7 miliona vozila upravo kineske proizvodnje. U prvih osam mjeseci ove godine, Kina je izvezla 727.000 električnih automobila, što je povećanje od 1,6 puta u odnosu na prethodnu godinu.

Istovremeno, kineski materijali za električne baterije i primjena nove tehnologije nastavljaju da ostvaruju proboj na tržišu, a relevantni prateći objekti za potrebe električnih vozila nastavljaju da se usavršavaju. Do kraja 2022. godine, Kina je izgradila ukupno 5,21 milion punjača i 1.973 stanice za zamjenu baterija, formirajući tako najveću svjetsku mrežu za punjenje i zamjenu.

Kineska nova energetska vozila osvojila su naklonost evropskog tržišta svojim inovativnim tehnologijama, konceptima usluga i odličnim kvalitetom. Počevši od 2021. godine, Evropa predstavlja jednu od glavnih destinacija za izvoz kineskih električnih automobila. Belgija, Ujedinjeno Kraljevstvo i Slovenija su u 2022. godini bile prve tri zemlje u Evropi po uvozu kineskih električnih vozila, sa 198.000, 109.000 i 47.000 primjeraka vozila respektivno. Udio novih energetskih vozila proizvedenih u Kini na evropskom tržištu porastao je sa 0,5% u 2019. godini na oko 8% trenutno. U prvoj polovini ove godine, prodaja električnih vozila proizvedenih u Kini dostigla je 160.000 primjeraka u zemljama zapadne Evrope, od čega je više od 75% vozila od proizvođača Morris Garages iz SAIC MOTOR-a.

Trenutno, kompanija SAIC MG je prisutna u 28 evropskih zemalja, uključujući i Crnu Goru i izgradila je više od 830 prodajnih objekata, dok njena prodaja i učešće na tržištu rastu iz dana u dan. Kompanija BYD, još jedan poznati kineski proizvođač novih energetskih vozila, aktivna je na tržištu 15 evropskih zemalja, uključujući Ujedinjeno Kraljevstvo, Njemačku, Francusku, Italiju i Španiju i otvorila je više od 140 svojih prodajnih salona širom Evrope.

Kineska nova energetska vozila odlikuje visoka tehnologija, širok spektar proizvoda i visoke performanse, zbog čega postaju izbor sve većeg broja evropskih kupaca.

Istovremeno, kineske baterije za napajanje i njihova prateća oprema, kao i smart tehnologija vožnje takođe su široko prepoznati od strane evropskih automobilskih kompanija. Kineski proizvođač električnih baterija CATL potpisao je 2021. godine sa njemačkom lokalnom vladom investicioni ugovor vrijedan 240 miliona eura i puštena je u rad fabrika baterija za električna vozila u Njemačkoj, sa proizvodnim kapacitetom od 14 gigavata. CATL je 2022. godine najavio izgradnju fabrike u Mađarskoj, koja će postati vodeća fabrika baterija sa najvećim proizvodnim kapacitetom u Evropi. Baterijske ćelije i moduli koje proizvodi CATL isporučuju se mnogim evropskim automobilskim kompanijama, kao što su BMW i Volkswagen.

Što se tiče smart tehnologije vožnje, pametni kokpit, interakcija čovjeka i računara i automatska vožnja postali su standardne konfiguracije za nova energetska vozila u Kini. Ovakva vozila postala su još jedan važan smart element integrisan u svakodnevni život ljudi u ovom vremenu napredne tehnologije. Nedavno je kompanija XPENG, prepoznata kao kineska „nova snaga u oblasti proizvodnje automobila“, a koju naročito karakterišu vozila sa smart tehnologijom, postigla dugoročno strateško partnerstvo sa njemačkom Volkswagen grupom i ojačaće međusobnu saradnju u softverskoj tehnologiji i lancu snabdijevanja u budućnosti.

Crna Gora je prva u svijetu ustavom definisana ekološka država. Promocija i popularizacija novih električnih vozila pomoći će Crnoj Gori da se što prije integriše u evropsku zelenu politiku na njenom putu pristupanja Evropskoj uniji, kao i da ubrza sami tempo sticanja članstva. Crna Gora posjeduje određene temelje u primjeni i promociji novih energetskih vozila i ima veliku perspektivu za budući razvoj u toj oblasti. Kina i Crna Gora imaju veliki potencijal za saradnju u ovoj oblasti. Stoga, električni automobili će sa sigurnošću postati nova tačka rasta u okviru praktične saradnje Kine i Crne Gore.

(Autor je ambasador Kine u Crnoj Gori)