Foto: Turistička organizacija Budve

Primjetili smo da je u špicu sezone Budva bila nešto tiša u pogledu programa za goste u odnosu na komšijske gradove na primorju.

Imajući potrebu da ukažemo na značaj manifestacionog turizma i koliko je kontinuitet u održavanju manifestacija bitan nismo moglil, a da se ne zapitamo gdje su nestale manifestacije poput Brodet i Pašticada festa, Budvanskih ljetnjih večeri, Pozorišnog vala.. Sa sjetom smo se prisjetili i velikih koncerata poznatih svjetskih muzičara koji su dolazili u Budvu, ali i popularnog See Dance festivala...sve je nekako utihnulo.

Tim povodom smo se obratili Turističkoj organizaciji Budve kako bi dobili odgovore na ova, ali i druga pitanja koja se odnose na manifestacioni turizam u našem gradu.

„Manifestacije koje ste naveli ne održavaju se više od pet godina unazad, a neke i duže. Pojedine su ukinute zbog nedovoljnog interesovanja publike, dok su djelovi njihovih programa uključeni u druge, savremenije manifestacije koje su prilagođene zahtjevima sadašnjice. U poslednje dvije godine osmišljene su nove manifestacije sa novim sadržajima na inicijativu mještana ili organizacija kao što je “Petrovačka lignjada”, sportsko takmičenje i muzički događaj, “Budi u Budvi” sa brojnim programima za djecu, folklornim, pozorišnim, plesnim, muzičkim i sportskim događajima, dvomjesečni Adriatic street food festival - festival gastronomije i muzike na kojem nastupaju popularni budvanski i crnogorski bendovi, Revija pozorišnih predstava, Muzika raspoloženja, revija koncerata klasične muzike, “Od Uskrsa do Vaskrsa” festival namjenjen djeci, kao uvod u karnevalske fešte. Osmislili smo koncept gotovo cjelogodišnjih dešavanja u Budvi, naravno u saradnji sa Opštinom Budva i opštinskim institucijama kulture“, naveli su iz TOB-a.

Ističu da su 2022. i 2023. godina bile rekordne po broju programa koje su realizovali i da je taj trend nastavljen i u 2024. Navode da su u 2023. godini organizovali 29 događaja sa više od 160 programa i imali dogaðaje 106 dana u godini.

„Na samom početku treba naglasiti da je od 2023. godine na inicijativu TO Budva, po prvi put, usaglašen kalendar manifestacija sačinjen od programa svih javnih preduzeća i organizacija u Budvi, sa namjerom da se datumski ne preklapaju programi TO Budva, “Grada teatra”, “Biblioteke” i “Muzeja”, omogućavajući turistima i sugrađanima da svakodnevno čitavo ljeto uživaju u kulturnim programina. Budva je, zahvaljujući pažljivom planinanju i koordinaciji između javnih ustanova kao nikada ranije u 2023. i 2024. godini imala neprekidno svakodnevne programe od početka jula do sredine septembra, što po broju manifestacija i programa Budvu apsolutno čini festivalskim gradom bez premca u regionu. Važno je pomenuti da su svi događaji u organizaciji TO Budva besplatni za publiku. Na taj način postigli smo da nemamo preklapanje sa programima i ponudom ugostiteljskih noćnih klubova i drugih ugostiteljskih objekata, odnosno, da im sadržajima ne pravimo konkurenciju. TO Budva mjesečno izrađuje elektronsku verziju objedinjenih svih budvanskih dešavanja u publikaciji “Where to go” i plasira je putem kanala promocije TO Budva, koje većinu organizaciono, finansijski ili promotivno podržava. Inače, u unapređenju kvaliteta turističke ponude, povećanoj tražnji i rastu turističkog prometa, značajano doprinose manifestacione aktivnosti posebno u mjesecima van glavne ljetnje turističke sezone, kada su destinacijski kapaciteti nedovoljno popunjeni i u tom smislu je i TO Budva koncipirala svoje programe. Pored tradicionalnih manifestacija koje se redovno tokom ljeta održavaju u organizaciji TO Budva, zaživjele su i novije manifestacije, poput “Jadranskog festivala igre” sa svakodnevnim baletskim i muzičkim programom u trajanju od 7. juna do 2. jula. Ova manifestacija za cilj ima afirmaciju programa koji do sada nisu imali dovoljno svog prostora ni u ukupnoj crnogorskoj manifestacionoj ponudi, pozdravljena od publike, posebno stranaca, jer su balet i muzički igrokazi razumljivi na svim jezicima. Koncertom jugoslovenske i svjetske filmske muzike “Velika filmska avantura” graciozno je obilježen 13. jul - Dan državnosti i Dan TO Budva“, naveli su iz TOB-a.

Nevladin sektor i lokalne instiutucije kulture su uz pomoć TOB-a dale svoj doprinos da i period kada je u Budvi najveća koncentracija turista bude zanimljiv i obogaćen sadržajima.

„TO Budva tradicionalno podržava i suorganizator je ili pokrovitelj više festivala tokom ljeta. Festival “Ćirilicom”, održava se od 23. avgusta do 14. septembra. TO Budva podržava “Petrovac džez festival” i “Rege festival” koji već više od deceniju imaju svoju publiku i održavaju se krajem avgusta i početkom septembra u Petrovcu i Budvi. Poslednjeg dana avgusta “Petrovačka noć” će pružiti posjetiocima ugođaj uz degustaciju primorskih specijaliteta, piva, ribe, sportske i dječije igre, kao i zvuke pop pjevača Petra Graša. Krajem septembra podržavamo organizaciju Budvanskog festivala sportskog filma u trajanju od četiri dana. Lokalnom manifestacijom “Dani širuna” se na autentičan način proslavlja završetak turističke sezone budući da je to najstarija manifestacija koja se održava u Budvi više od 50 godina“, naglasili su u TOB-u.

S obzirom da Turistička organizacija Budve vodi statistiku o broju gostiju zanimalo nas je da li i u kojoj mjeri manifestacije utiču na povećanje broja turista i šta pokazuju brojke?

„Manifestacije, kao turistički proizvod, nisu dovoljan pokazatelj uvećanja broja gostiju, jesu značajan segment turističke ponude, ali ne i jedini! Bitno je naglasiti da se prilikom održavanja manifestacija ona ne prodaje samo kao ekonomski turistički proizvod, već i kao korist od proizvoda, a to je zabava. U kreiranju imidža manifestacije, korist od zabave je doživljaj - sreća, uzbuđenje, relaksacija, društvena interakcija, edukovanje i sticanje novih saznanja, umemorisana uspomena.., mišljenja su diplomiranih turizmologa. Ukoliko uzmete u obzir da je TO Budva samo u prošle godine realizovano preko 250 dešavanja i događaja - koliko je to samo doživljaja, utisaka i uspomena ponijeto iz Budve! Manifestacije prvenstveno u ulozi čuvara nematerijalne kulturne baštine, imaju značajan promotivni turistički potencijal, ali na unapređenje kvaliteta turističke ponude i doprinosa u povećanju tražnje i rasta turističkog prometa, utiče sklop više segmenata u generalnom turističkom proizvodu“, naveli su iz TOB-a.

Na manifestacioni turizam u Budvi ide 34 odsto prihoda TOB-a

„Opredeljenje aktuelnog menadžmenta TO Budva, pri pripremi plana i programa rada i kreiranja ostvarenog budžeta, je da pored manifestacionog turizma, koji čini 34% rashoda, sredstva budu usmjerena na revitalizaciju, adaptaciju i valorizaciju kulturne baštine koja iziskuju velika budžetska sredstva, time današnji turista u Budvi pored manifestacija može uživati na više uređenih vidikovaca na teritoriji opštine Budva, na kilometarskim dugim pješačkim stazama u zaleđu, dostupnim i vidljivim tvrđavama i istorijskim lokalitetima koji su do skoro bili obrasli u korov i rastinje. Revitalizacija materijalne i nematerijalne baštine širom budvanske opštine, promotivne ino, medijske, sajamske kampanje i aktivnosti, dostupnost i uređenost mnogobrojnih informativnih punktova na čitavoj teritoriji budvanske opštine itd. samo su dio godišnjih djelatnosti TO Budva koje doprinose ukupnom doživljaju turiste koji se opredijeli da boravi u Budvi, naravno, pored najvažnijih aduta budvanske obale - kvaliteta mora, uređenosti plaža i grada, dostupnosti destinacije, putne i komunalne infrastrukture, ugostiteljske, hotelske i raznolike ponude izdavalaca smeštaja. Ujedinjenost, kvalitet i usklađenost svih navedenih segmenata utiče na rezultat - brojno stanje gostiju, a koje će tek po sumiranju svih brojki, uključujući i predsezonu/podsezonu, pokazati koliko se ovogodišnja turistička ponuda razlikovala u odnosu na prethodne“, zaključuju iz TOB-a.

Turistički eksperti o manifestacionom turizmu

Ljeto na crnogorskom primorju bilo je puno zabavnih sadržaja, ali stručnjaci ipak izdvajaju Kotor kao primjer razvoja manifestacionog turizma.

„Manifestacioni turizam nema veliki značaj u kontribuciji u ukupnom broju turista, ali ima značajne impakte na proširenje sezone, pogotovo u domenu organizacije konferencija, kongresa, tim bildinga i sajmova. Da bi se unapredio isti u Crnoj Gori, potrebno je prevashodno imati osmišljeni destinacijski menadzment, koji bi na adekvatan način prepoznao taj segment. Kao primjer manifestacionog turizma izdvojio bih Kotor, jer navedeno ima tokom čitave godine ( tradicionalno: Bokeljska noć, Karneval, maskenbali, Kotor art, itd), a pride je u poslednje dvije godine osnažen domen muzičkih događaja u post i predsezoni. Nažalost, to nije adekvatno ispraćeno u domenu integracije privatnog smještaja, koji bi omogućio višednevni boravak grupa, a ne samo dnevni posjet navedenim manifestacijama“, smatra prof. dr Ivo Županović, redovni profesor ekonomije i turizma.


Županović/Foto: arhiva portala

O značaju ovog vida turizma i kontinuitetu u održavanju manifestacija za naš portal svoje stručno mišljenje dala je mr Marija Lazarević, ekspertkinja u oblasti održivog turizma.

„Turizam je putovanje van grada ili mjesta u kome živimo, u potrazi za odmorom, zabavom ili novim iskustvima. Mnoge nacije praktično žive od turizma, uključujući Budvu i Crnu Goru. To je zbog raznih razloga, i ne samo ekonomskih, već i zbog karakteristika prostora, domaćinskog ugošćavanja i ljepote mjesta. Nasljeđe je dio kolektivnog sjećanja određene zajednice, lokaliteta, regiona ili nacije. To je nasljeđe koje za ljudska bića postaje dokaz važnosti pojma vremena, činjenica koje traju. Svijest o prošlosti postaje sadašnjost. A ono što se ne cijeni zaboravlja se, zato danas, između ostalog, kulturni turizam bilježi najznačajniji rast, a najčešće baš u domenu manifestacionog turizma kojeg karakterišu razni događaji, festivali, radionice, koncerti, gastro iskustva itd. Kulturne manifestacije su ne samo ukupnost izraza i osjećanja već odražavaju naš kulturni identitet, naše misli i akcije. Današnji turista traga za nečim novim, neuobičajenim, nečim na što nije navikao u svojoj svakodnevnici. On traga za manifestacijama koje se razlikuju od onih iz mjesta iz kojeg dolazi i koje će probuditi znatiželju, podstaknuti nova znanja i emocije. Turističke destinacije danas veliki akcenat stavljaju baš na manifestacioni turizam, razvijaju ga i promovišu jer on, ukoliko je dobro upravljan, itekako doprinosi zajednici“, ističe Lazarević.


Lazarević/Foto: arhiva portala

Zanimalo nas je stručno mišljenje da li Budva u dovoljnoj mjeri njeguje i unapređuje ovaj aspekt turističke ponude.

„Uvijek može bolje. Destinacija Budva ima sadržajno ljeto, međutim, dobro bi bilo da što više manifestacija organizujemo i poslije sezone, u mirnijem periodu. Sjajn primjer je čuveni Dan širuna koji počinje jutrom kada ribari krenu u ribolov, sam taj angažman i trud pokaže i koliko je koji ribar ulovio širuna. To je naša tradicija. A onda pripremanje i služenje ribe, vina, a sve propraćeno muzičkim performansima. Ovo je primjer jedne manifestacije koja u mirnijem periodu godine obraduje kako stanovnike tako i turiste. Odličan primjer smo imali prošlog februara kada smo imali zimski Krneval koji je zapravo bio buđenje nasljeđa, manifestacije koja je mogla biti zaboravljana, ali dobro je da nije. Sada je važno da se održava svake godine i da se više promoviše. Takođe, održavanje manjih koncerata i događaja, praćenih radionicama kulturno-edukativnog tipa, može bitno unaprijediti našu ponudu, i privući turiste“, kazala je Lazarević.

Kontinuitet u održavanju manifestacija veoma je bitan, smatra Lazarević.

„Mnogo je bitan kontinuitet jer tako nastaje tradicija, kada se događaj održava svake godine. Što se više navikavamo na događaje koji postaju tradicija, to se više stvara identitet, pa i ponos u zajednici. Pomenuh Dan širuna, i on je naša tradicija namijenjena svima, međutim, stvaranjem tematskih manifestacija sa ciljnom publikom, možemo privući određene profile turista do kojih nismo ranije došli. Važno je dobro oblikovati ponudu, adekvatno je organizovati, promovisati i istrajati da se svake godine održava, pa tako turista planira svoj put u Budvu sa jasnim ciljem i u unaprijed određenom periodu godine. Ne mogu izostaviti i vrlo važan planski dio, a to da se napravi Program manifestacija za svaki mjesec. Sjajan primjer ima Madrid koji za svaki mjesec objavljuje sve događaje, koncerte, izložbe i sve sadržaje od važnosti a koji potencijaju upravo manifestacioni turizam. Primjer bliži nama imamo u Kotoru. Kotor obiluje manifestacijama tokom cijele godine.

Još jedna uspješna sezona manifestacija u Herecg Novom, Tivtu i Kotoru

Manifestacije u Herceg Novom


Foto: Turistička organizacija Herceg Novi

Tanja Mrkaić, zamjenica direktorice Turističke organizacije Herceg Novi je za naš portal predstavila program dešavanja u ovom primorskom mjestu.

“Brojne su manifestacije, festivali, muzički i kulturni događaji koji tokom ove ljetnje sezone čine Hercegnovsko kulturno ljeto. Ovog puta ponudu čine 130 programa i deset velikih festivala od značaja za grad. U zavisnosti od događaja Turistička organizacija Herceg Novi pružila je podršku u finansijskom, logističkom i promotivnom smislu, u svojstvu organizarora ili suorganizatora. Prvenstveno treba istaći festivale od značaja za grad: “Dani muzike”, “Trg od knjige”, “Trg od ćirilice”, “Operosa”, “Guitar Art Summer festival”, “Hercegnovski filmski festival - Montenegro film festival”, “Hercegnovski Strip festival”, “Big game fishing”, “Međunarodni festival klapa”… koji tradicionalno okupljaju najviše publike.

U saradnji sa Mjesnim zajednicama organizujemo fešte duž hercegnovske Rivijere u okviru programa pod nazivom “Karavan fešti” koji se održava u Kumboru, Đenovićima, Beošićima i Bijeloj. Ljetnje fešte namjenjene su gostima i mještanima sa ciljem da uživaju u muzici lokalnih izvođača, bokeškim gastro delicijama i samim tim osjete mediteranski duh našeg podneblja.

Organizatori smo i “Muzičkog ljeta” u okviru kojeg na Škveru, Trgu Nikole Đurkovića i Trgu Belavista nastupaju: bend “Trio Mare”, vokalna grupa “Lira” i grupa “Exodusi”.

Potom “Classic night fiver”, program klasične muzike koji obuhvata nastupe na trgovima u Starom gradu.

Tu su i “Večeri Mediterana” koje se organizuju na Škveru i u Omladinskom parku u Igalu, kao i program “Jutro uz klapu”, u okviru kojeg mještane i goste sa trgova, šetališta i popularnih stepeništa, klapskom muzikom zabavlja klapa “Castel Nuovo”.

Turistička organizacija Herceg Novi organizator je najvećeg porodičnog festivala “Family Fun fest”, čije smo drugo izdanje imali od 20. do 24. jula. Održan je u Parku Boka i opet okupio mališane ali i cijele porodice koji su imali priliku da uživaju u programima koncipiranim za najmlađe, da se zabave, plešu, pjevaju i takmiče. U okviru pomenutog festivala organizovane su predstave, Maskenbal - ludi ljetnji ples, Avantura show, dječiji koncerti, nastupi mažoretki, KUD-a “Sloga”, djece vrtića i hora “Cvrkutići”, koncert Mjesne muzike Đenović ali i brojni drugi sadržaji.

Dakle sadržajna i bogata ljetnja ponuda, kvalitetni i raznovrsni programi na šta smo već navikli naše goste i mještane, i ove kao i prethodnih sezona okupili su brojnu publiku i nadamo se ispunili njihova očekivanja.

Teško je sa sigurnošću utvrditi koji događaj je okupio najveći broj posjetilaca obzirom da su događaji i festivali različiti po karakteru i sadržaju te tako okupljaju i publiku različitih afiniteta”, kazala je Mrkaić.

U kojoj mjeri manifestacije utiču na povećanje broja gostiju i da li ste ove sezone imali više ili manje gostiju u odnosu na prošlo ljeto?

“Herceg Novi je svoje tradicionalne goste navikao na bogato festivalsko ljeto i sigurni smo da postoji značajan broj gostiju iz regiona koji se odlučuju za destinaciju upravo zbog kulturno-zabavnih sadržaja. Sa druge strane, manifestacije su važan dopunski sadržaj u destinaciji svim onim gostima koje je Herceg Novi motivisao drugim elementima turističke ponude.

Ovu sezonu karakteriše nešto izmjenjena dinamika posjete u odnosu na prethodne godine - sezona je krenula dosta rano i predsezonska statistika je pokazala rast tokom aprila, maja i juna mjeseca. Dok iščekujemo zvaničnu statistiku u hotelskom smještaju za jul i avgust, trenutno se možemo samo rukovoditi podacima iz naših turističko – informativnih biroa koji pokazuju da se tokom pomenutih mjeseci bilježi zanemarljiv pad dolazaka i noćenja. Takođe, ako je suditi po rezervaicijama i najavama hotelijera, očekuje nas odlična posjeta tokom septembra i oktobra”, zaključila je Mrkaić.

Manifestacije u Tivtu


Foto: Turistička organizacija Tivat

O dešavanjima tokom ljetnjih mjeseci u Opštini Tivat za naš portal podatke je saopštila Nina Lakićević direktorica TO Tivat.

„Turistička organizacija Tivat je LTO sa najmanjim budžetom na primorju što je mnogima iznenađenje, jer uvijek misle da smo pogurani od strane luksuznih marina Porto Montenegro i Lustica Bay. Naša prihodovna strana ograničena je smještajnim kapacitetom tj naplatom boravišne i turističke takse koja iz toga proizilazi. Prošla godina bila je rekordna kada su prihodi u pitanju, te smo došli do budžeta koji se približio jednom milionu. Nemamo izletničku taksu koja bi dopunila budžet, a već duže napominjemo koliko je važno da se naprave izmijene u samoj naplati nautičke takse kako bi dopunili sredstva i samim tim odgovorili sve većim potrebama u pogledu manifestacija i same promocije destinacije. Manifestacioni turizam je nešto što se pokazalo kao potreba. Tivat je mali grad i ukoliko želimo da animiramo gosta da se zadrži ili ponovi svoj dolazak moramo ići ka tome da sve više ulažemo u taj segment. U Tivtu gosti nemaju priliku da se zabave uz muziku u večernjim satima, jer kod nas su lokali uglavnom restoranskog tipa i već u 00:00 zatvaraju. Tada gosti željni zabave odlaze u druge gradove. Kada su koncerti tu noć je skroz druga priča. Grad vidno oživi, samo što opet napominjem nažalost nemamo priliku da češće organizujemo, jer su honorari i troškovi koji prate takve događaje sve veći.

Ove godine smo 258.000€ opredjelili za manifestacije (154.000€ po istoj osnovi bilo je opredjeljeno u 2023.god ). Javnim pozivom za dodjelu bespovratnih sredstava za podršku manifestacijama podržali smo 27 manifestacija i to smo se trudili da sadržaj bude različit te su tu zastupljeni kultura, zabava, sport i gastronomija. Kao strateške projekte izvdvojili smo festival Purgatorije, Međunarodni karneval, Bokeški maraton, Festival Vjetra, Biser Jadrana, Game changer i oni su bili u značajno većem iznosu finansijski podržani od manifestacija koje su se javile putem javnog poziva.

Nešto dinamičniji raspored imali smo u junu, jer nam je cilj bio da rasteretimo sami špic sezone. To je period kada su ugostitelji uglavnom zadovoljni poslom, a i imamo problem sa parkingom i saobraćajnim gužvama pa nam je cilj da privredu pomognemo i lokale popunimo u periodu kada još uvijek nivo posla nije na nekom zavidnom nivou.

Turistička organizacija je organizovala koncerte - maj- Partibrejkersi, jun Perper, Pljevaljski tamburaši, Peđa Jovanović, jul-Alen Islamović, Toć, avgust- Nemanja Petrović i Adi Šoše. Najviše sredstava smo opredjelili i sačuvali za novogodišnje praznike“, istakla je Lakićević.

Iako je broj gostiju varirao u poređenju sa prošlom godinom činjenica je da koncerti poznatih pjevača privuku najviše gostiju u grad.

„Predsezona je bila lošija nego prethodne godine,tj za prvih 6 mjeseci prihodi su manji 12% , dolasci manji 7% , a noćenja 2% u odnosu na 2023.

Ako poredimo jun 2024.god sa junom 2023.god dolascisu veći za 10%, noćenja za 9%. Takođe i jul mjesec je bio bolji za 8%, a analize za avgust nisu završene, mada već po onome sa čim sad raspolažemo i on će biti sigurno bolji u odnosu na prethodnu godinu, ali svega 3-4%.

Prema našim procjenama koncerti Peđe Jovanovića i Alena Islamovića su najviše gostiju privukli u grad na što ukazuju i rezervacije stolova u obližnjim lokalima koje su dosta prije samih datuma bile zaključene“, kazala je Lakićević.

Manifestacije u Kotoru


Foto: Turistička organizacija Kotor

Vanja Petrović, načelnica sektora za organizaciju manifestacija u TO Kotor sa ponosom ističe broj realizovanih manifestacija i efekte na sveukupnu turističku ponudu ovog grada.

„Planiranje i realizacija manifestacija različitih karaktera zahtjeva dugu i detaljnu pripremu.

Uprkos kvalitetnom razvojnom planu, kakav je i bio 2024. godinu, iskustva nam govore da plan manifestacija nije statična kategorija, već zahtjeva kontinuirano prilagođavanje i inovativnost kako bi se osiguralo da događaj bude relevantan i privlačan iz godine u godinu.

Prepoznavši izuzetan rast potražnje za aktivnim turizmom, te ogromnim interesom za održivost i društvenu odgovornost, TO Kotor je osmislila manifestaciju „Ljetnji abrum za dušu i tijelo“, teomogućila građanima i turistima brojne aktivne sadržaje (pješačke ture, časove joge, fitnesa, pilatesa). Ova manifestacija je protekle tri godine unaprijeđivana, i kao i prethodnih, i ove godine bila jako posjećenja. U pitanju je manifestacija koja traje skoro tri mjeseca i koja podrazumjeva različite aktivnosti (joga, pitales, radionice za djecu) na više lokacija unutar naše opštine (Stari grad, Sveti Stasije, Perast, Risan, Prčanj) i muzički abrum kao svojevrsna dobrodošlica turistima.

Možemo se pohvaliti činjenicom da je „Ljetnji abrum za dušu i tijelo“ imao više od 50 pojedinačnih nastupa/časova, preko 1.000 djece je imalo priliku da gledaju filmove na otvorenom, pohađaju glumačke i kreativna radionice, radionice engleskog jezika i školu stripa.

Poseban fokus posvetili smo dugoročnom planu o smanjenju uticaja sezonalnosti turizma (održavanje međunarodnih sportskih i ostalih manifestacija u predsezoni i postsezoni), kao i smanjenju pritiska na jezgro grada, te disperziju i razvoju turizma manje posjećenih djelova naše opštine.

Posvećenost razvoju sportskog turizma i saradnja sa lokalnim sportskim klubovima i udruženjima značajno su se unaprijedili, te se broj sportskih manifestacija koje podržavamo uvećao. Sportske manifestacije koje smo organizovali sa partnerima podrazumjevale su akvatlone, triatlone, maratone, jedriličarske i veslačke regate, turnire borilačkih vještina, takmičenja koje organizuju sportski klubovi iz Kotora (vaterpolo, fudbal, košarka...).

Nizom koncerata najvećih regionalnih muzičara Kotor smo profilisali kao destinaciju kvalitetnog muzičkog ukusa, te ga izdvojili od ostalih.

Nakon dočeka Nove godine nastavilo se u istom ritmu tokom cijele godine.

Brojne manifestacije koje se održavaju tokom cijele godine pružaju jedinstveni doživljaj i imaju bogatu interakciju sa lokalnim stanovništvom i brojnim gostima. Realizovali smo i niz novih manifestacija. „Fešta od mušalja i vina“ zamišljena kao gastronomska manifestacija koja je predstavila autentični lokalni proizvod.

Novom manifestacijom obilježili smo Međunarodni praznik rada u prirodi- Svi na Vrmac. Cilj manifestacije je bio jačanje lokalne zajednice i porodičnih vrijednosti.

TO Kotor je podržala i učestvovala u organizaciji najznačajnijih manifestacija po kojima je Kotor prepoznat tj. pet tradicionalnih manifestacija: Zimske karnevalske fešte, Dan nezavisnosti, Dan državnosti 13. Jul, Bokeljska noć i Doček Nove godine.

Pored Turističke organizacije opštine Kotor, organizacijom manifestacija bave se i ostale javne ustanove, opštinske institucije, nevladina udruženja i organizacije, mjesne zajednice itd. Posebno su prepoznati i biće podržani strateški partneri „Bokeljska mornarica“, SPD „Jedinstvo“ i Gradska muzika Kotor kao tradicionalni nosioci kultunog života grada“, ističe Petrović.

Od početka maja TO Kotor je realizovala i pomogla organizaciju preko 35 manifestacija.

„Manifestacije značajno utiču na povećanje broja gostiju, posebno u turizmu.

Naši planovi su u najvećoj mejri ostvareni jer smo kroz sve navedene manifestacije uspjeli da privučemo specifične ciljne grupe, povećamo vidljivosti destinacije (Festival Tribute bendova), produžimo turističku sezonu (Festival u susret jeseni – Farewell to Sumer, Welcome Autumn Concerts 12. - 14.9.), obezbjedimo povećanje potrošnje čime smo dodatno stimulisali lokalnu ekonomija i na kraju, nastavili naš dugoročni plan brendiranja destinacije, koja pored svih kulturnih sadržaja, prikazuje svoj karakter atraktivne i dinamične destinacije, a sve u skladu sa našim sloganom “Kotor 365”, koji ima za cilj da pozicionira Kotor kao grad koji je aktivan tokom cijele godine.

Ove godine su manifestacije privukle veći broj gostiju u odnosu na prošlu godinu, tome svjedoče fotografije, video zapisi ali i komentari gostiju. Zvanični statistički podaci takođe idu u prilog ovoj tvrdnji“, zaključila je Petrović.

Nakon svega navedenog dolazimo do zaključka da turistima prijaju manifestacije i da ih rado posjećuju, da ima i onih koji odredište i datume putovanja često biraju i usklađuju sa kalendarom dešavanja. Kreativnost i pregalaštvo turističkih poslenika, lokalne zajednice i privrede, te snažan budžet elementi su koji dominantno oblikuju manifestacioni turizam. Budva se titulom kraljice Mediterana zakitila odavno, ne samo zbog prirodnih ljepota, već i zbog kvalitetnog animiranja turista kroz kulturno zabavne programe i spektakle koji napune grad. Nadamo se da će i u budućnosti Budva nastaviti svoj jedinstveni put koji je godinama bio van konkurencije.

Jasna Marković